زنتال (۱۹۷۵، ۱۹۷۸، ۱۹۸۳) در مدل تحریک بهینه خود معتقد است، رفتار بیش فعالی در ADHD به جای اینکه به وسیله بیش تحریکی محیطی[۱۷۸] ایجاد شده باشد. در پاسخ به احساس دیگری از محدودیت سیستم حسی برای افزایش تحریک حسی به کار گرفته می‌شود. به عبارت دیگر افراد ADHD ممکن است در تحریک حسی نقص داشته باشند، طوری که برای به دست آوردن تعادل حیاتی[۱۷۹] مبارزه کنند و در نتیجه برای افزایش درون داد حسی[۱۸۰]، سطح برانگیختگی حسی[۱۸۱] را به وسیله درگیر شدن در فعالیت‌های حرکتی بالا می‌برند.
وینر[۱۸۲] (۱۹۷۹، ۱۹۸۵) نظریه‌ای را به عنوان، نظریه اسناد[۱۸۳] بسط داد و نشان داد که بین اسنادهای دانش‌آموزان در مورد موفقیت و شکست تحصیلی‌شان و پیشرفت آن ها رابطه معناداری وجود دارد. دانش آموزان موفق و غیر موفق تمایل دارند تا اسنادهای متفاوتی را برای شکست و موفقیت تحصیلی شان به کار بگیرند. فورلانگ[۱۸۴] (۱۹۹۴) در همین رابطه نشان داده است که کودکان ADHD، کمتر پافشاری و تلاش می‌کنند و موفقیت‌هایشان را به منابع غیر‌قابل کنترل نسبت می‌دهند و نسبت به کودکان بدون ADHD راهبردهای کمتر مؤثر و کارایی به کار می‌برند.
مدل ترکیبی[۱۸۵] بار کلی از ADHD: رویکرد کارکرد اجرایی: بار کلی (۱۹۹۷، ۱۹۹۸، ۲۰۰۰) یکی از مشهورترین نویسندگان در زمینه‌ی پیچیدگی‌های تشخیص، درمان و مدیریت کودکان و بزرگسالان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی می‌باشد. مدل ترکیبی بار کلی از ADHD که به عبارتی ترکیب مدل‌های قبلی است، حمایت خیلی زیادی را بین عصب – روانشناسان به دست آورده و شالوده و اساس تحقیقات در این حوزه محسوب می‌شود. برای فهم بهتر این مدل اول لازم است که ساختار کارکردهای اجرایی تشریح گردد.
نظریه ترکیبی کارکرد اجرایی بار کلی، از مدل‌های سیستم رفتار گری (۱۹۹۸) و کوای[۱۸۶] (۱۹۹۸،۱۹۹۷)، نشأت گرفته است و به عنوان یک مدل ترکیبی هیچ حمایتی از وجود روابط علی و ارتباط مستقیم بین کارکردهای اجرایی و رفتارها نمیکند، با این حال وی معتقد است که یک اثر متقابل غیر مستقیم و سیال بین این چهار کارکرد اجرایی وجود دارد طوری که این چهار کارکرد اجرایی توانایی کافی برای بازداری رفتاری را داشته و در این جهت کمک می‌کنند. هر کارکرد اجرایی شکلی از رفتار خود هدایتی شخصی است که به عنوان مکانیسم خود تنظیمی[۱۸۷] به کار میرود (بار کلی، ۱۹۹۸). بار کلی به پنج کارکرد اجرایی اولیه اشاره می‌کند، که عبارتند از: ۱) بازداری پاسخ[۱۸۸] ۲) حافظه فعال غیر کلامی[۱۸۹] ۳) حافظه فعال کلامی[۱۹۰] ۴) خود تنظیمی ۵) بازسازی[۱۹۱] یا توانایی تجزیه و تفکیک رفتارها به اجزاء و مؤلفه‌هایشان (اپستین[۱۹۲] و همکاران، ۲۰۰۱).
به علاوه بار کلی (۲۰۰۰) معتقد است که هر یک از کارکردهای اجرایی با یک مکان نروآناتومیک در مغز ارتباط داشته و توانایی‌های اجتماعی – روانشناختی خاصی را پوشش می‌دهند.
این کارکردهای اجرایی به همراه فرآیندهای اختصاصی هر کارکرد و توانایی اجتماعی – روانشناختی آن ها و موقعیت نروآناتومیک احتمالی آن ها در مغز در جدول اختلال ۲-۱ مشخص شده است.
جدول ۲-۱٫ کارکردهای اجرایی اصلی، فرآیندهای اختصاصی هر کارکرد، توانایی‌های اجتماعی و روانشناختی و موقعیت نروآناتومیک احتمالی آن ها در مغز
موقعیت احتمالی در مغز
توانایی‌های اجتماعی – روانشناختی
فرایند تشکیل دهنده مرتبط
کارکرد اجرایی
قشر مخ حدقه ای / جسم مخطط
– کنترل تکانه /خودتنظیمی
– تأخیر در کامرواسازی
– تنظیم سطح فعالیت با موقعیت و تکلیف
– بازداری پاسخ های غالب
– جلوگیری از پاسخ های تکانه ای
– تداخل (کنترل حواسپرتی)
بازداری پاسخ رفتاری
پیش پیشانی پشتی – جانب (چپ < راست)
– نگهداشتن رویدادها در ذهن
– یادگیری محدود – نمادین
– حس آینده
– حس گذشته
– تأخیر در نوع دوستی متقابل
– آگاهی خود مختار
– حس زمان
– سازماندهی رفتار در طول زمان
– کارکرد واپس نگر
– کارکرد ـآینده نگر
حافظه فعال غیرکلامی
پیش پیشانی پشتی – جانب (چپ > راست)
– خود توصیفی – خود انعکاسی، خودآموزی و خود پرسشگری
– رفتار قاعده مند
– درک مطلب
– کنترل اخلاقی رفتار
– زبان دریافتی پنهان
– زبان بیانی پنهان
حافظه فعال کلامی
پیش پیشانی بطنی – داخلی
– خود کنترلی
– انگیزه درونی
– فعال سازی و برانگیحتگی با تکلیف
– جلوه های عاطفی پنهان
-حالت‌های انگیزشی پنهان
-تنظیم پنهان برانگیختگی
خودتنظیمی
پیش پیشانی پیشین
– سیالی کلامی – غیرکلامی
– ابداع هدف مدار
– انعطاف پذیری و نحوه فکری
– تحلیل
– ترکیب
بازسازی
اقتباس از بار کلی (۲۰۰۰)
بازداری رفتاری، اساس شالوده و میانجی چهار کارکرد اجرایی قرار می‌گیرد. این چهار کارکرد عبارتند از: حافظه غیرکلامی، حافظه فعال کلامی، خودتنظیمی و بازسازی بار کلی معتقد است، این سیستم در ناحیه قشر مخ حدقه‌ای و جسم مخطط مغز قرار گرفته و روی هم رفته بازداری رفتاری عبارت است از توانایی فرد در به تأخیر انداختن پاسخ‌های فوری به محرک‌های محیطی (بار کلی، ۲۰۰۰).
