تعزیرات که به عنوان جرمی مستقل قابل مجازات است.

۵- معاونت از طریق دسیسه و فریب

دسیسه، فریب و نیرنگ هر سه از نظر لغوی مترادف بوده و معنای مکر، خدعه و حیله در همه آن ها نهفته است. (عمید، ۱۳۷۵، ۳۹۸) این دو واژه غالباً مترادف به کار می‌روند با این تفاوت که دسیسه از ریشه دس به معنی مکر و عداوت پنهانی است. ‌بنابرین‏ اگر معاونت در جرمی از طرق مکر و حیله پنهانی باشد آن را معاونت از طریق دسیسه می‌گویند و در غیر اینصورت معاونت از طریق خدعه و نیرنگ است. (شکری، ۱۳۸۴، ۱۱۶)

در قوانین سابق واژه نیرنگ در کنار فریب به کار رفته بود،امادر قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقنن به دلیل ترادف این دو واژه، واژه نیرنگ را حذف ‌کرده‌است. دسیسه آن است که بی آنکه مباشر جرم، از رفتار دسیسه کننده و یا تاثیر آن در روند وقوع جرم آگاه باشد از آن متاثر می شود و بزه را به فرجام می رساند در مقابل فریب آن است که مباشر جرم از کیفیت عمل فریبکار و نیز تاثیر آن بر خود آگاه است اما از ماهیت فریبنده عمل او آگاهی ندارد. برای نمونه، شخص فریبکار به مباشر وانمود کند که برمسیر یک شرکت دولتی دارد می‌تواند در صورت داشتن مدرک کارشناسی ارشد، سمت مهمی در آن شرکت برای وی فراهم کند و از او بخواهد که مدرکی را که ندارد جعل کند، شخص فریبکار معاون در جرم جعل می‌باشد. (سلطانی، ۱۳۹۱، ۸۱)

مقصود قانونگزار از دسیسه و فریب،مجموعه اقدامات خدعه آمیزی است که مقدمه ارتکاب جرم به شمار می رود و ممکن است در معنی علیه و یا در مباشر مؤثر واقع شود تعبیر قانونگزار از فعل معاونت به واسطه دسیسه و فریب ناظر به هر دو است زیرا تصور اینکه اقدامات مکارانه معاون، مباشر را به ارتکاب سوق دهد نیز با واقعیت منطبق است. مانند اینکه کسی دیگر را به داشتمن اختیارات واهی مغرور کند و او را امیدوار نماید که در صورت دستگیری و بازداشت از مجازات رهایی دهد،و همین فریب کاری او را به ارتکاب جرم مصمم نماید عمل فریبکار معاونت در جرم محسوب خواهد شد.البته اگر اقدام خدعه آمیز معاون موجب اشتباه مباشر گردد،در حالی که به هیچ وجه در ارتکاب عمل قاصد نبوده از هر گونه اتهامی مبراست. (اردبیلی، ۱۳۸۸، ۴۶)

از مصادیق دسیسه و فریب می توان به ماده ۵۱۲ قانون تعزیرات در خصوص اغواء مردم به کشتار یکدیگر به قصد هم زدن امنیت ویا اغواء افراد به الحاق دشمنان و محاربان ومفسدان در بند ج ماده۲۱ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح اشاره کرد که هر یک از افعال مذکور عنصر مادی جرایمی مستقل به شمار می‌روند.

۶- معاونت از طریق سوء استفاده از قدرت

بر خلاف قانون مجازات۱۳۷۰در قانون مجازات اخیر سوء استفاده از قدرت از مصادیق معاونت در جرم ذکر شده است.منظور از«سوء استفاده از قدرت»قدرتی است که افراد بواسطه موقعیت وشغل خود،واجد آن می‌باشند.مثلاً مأمور اداره دارایی به مناسبت شغل خود و سوءاستفاده از موقعیت شغلی خود، موجبات فرار مالیاتی فردی را فراهم کند،‌بنابرین‏ اگر این شخص موجبات ارتکاب جرم سرقت راتوسط دیگری فراهم کند،عمل او مصداق سوءاستفاده از قدرت نبوده و می‌تواند شامل سایر مانند فریب یا دسیسه گردد(زراعت،۱۳۹۲،۲۷۲)

در علم مدیریت منابع انسانی منظور از قدرت مدیر،اعمال نفوذ بر رفتار کارکنان تحت امر است؛به گونه ای که مؤثر در انجام عملی باشد و به نحوی که اگر چنین قدرتی اعمال نمی شد،مادون آن عمل را به نحو دیگری انجام می‌داد.منشأ قدرت نیز می‌تواند زور و اجبار،اعطای پاداش یا قانون و یا مهارت و تخصص باشد.پس آنچه ملاک ‌و معیار است،تأثیری در اثر قدرت مقام مافوق ویا صاحب قدرت اعم از رسمی و غیر رسمی، دولتی ویا غیر دولتی می‌باشد.

الف-مفهوم سوء استفاده از قدرت

سوء استفاده از قدرت^[۷] به معنی بهره گیری ناروا ازمقام و موقعیت اجتماعی است.این موقعیت ممکن است به واسطه شغل و سمت دولتی فراهم شود و یا محصول روابط خاص اجتماعی مانند رابطه پدر و فرزند باشد.سوء استفاده از قدرت بیش از آنکه رفتار خاصی باشد نفوذ معنوی بر دیگری است؛ کسی که به هردلیل فرضاً آسیب پذیری یا هواخواهی یا ارادتمندی ویا حس وظیفه شناسی خود را به تبعیت از دیگری و اجرای خواسته های او ملتزم می بیند.(اردبیلی،۱۳۹۲، ۱۰۵)

واژه سوء استفاده نیز به معنای تحصیل سود و فایده (مادی یا معنوی) نیست و رفتار غرض آلود یا تفننی را نیز شامل می شود. همچنین، رفتار چنین معاونی ممکن است ظاهراًً قانونی باشد اما به نحوه نامتعارف، تبعیض آلود و غیر منصفانه به منظور وادارکردن مباشر به انجام جرمی باشد.در حوزه سیاسی و اداری، سوء استفاده از قدرت به کار بردن اختیارات قانونی یک فرد والامقام به نحو غیر اخلاقی و غیر قانونی علیه حقوق دیگران است وگاهی نیز رفتار چنین مقامی، آن چنان دیگری را متاثر می‌سازد که او را وادار به انجام فعل یا ترک فعل مجرمانه ای می‌کند (سلطانی،۱۳۹۱،۸۴ )

سوء استفاده از قدرت استفاده نادرست از توانایی انجام یا ترک کاری است.توانایی فرد گاهی ناشی از موقعیت اداری اوست و گاهی ناشی از خصوصیات خاص فردی از جمله خصوصیات فیزیکی و روانی است،که می‌تواند بر دیگری تأثیر گذاسته و او را وادار به ارتکاب جرم نماید .به عنوان مثال در مواردی که مدیر کل اداره ای کارمند مادون خود را به ارتکاب جرمی ترغیب می‌کند و یا زمانی که شوهری به واسطه نفوذی که بر همسر خود دارد او را به ارتکاب جرمی وامی دارد،می توان گفت که به جهت استفاده نادرست از قدرت خود دیگری را به ارتکاب جرم وادار نموده است.البته لزوم اطاعت از مافوق سبب رفع مسئولیت از کارمند مادون نخواهد شد.‌بنابرین‏ در موارد ذکر شده کارمند و همسر ،مسئولیت کیفری به عنوان مباشر جرم خواهند داشت؛مگر آنکه رابطه آنان به گونه ای باشد که به حالت اجبار در آید که در این صورت از موجبات رفع مسئولیت کیفری خواهد بود.(سبزواری نژاد،۱۳۹۲،۳۸۰)

رفتار شخص سوء استفاده کننده از قدرت ممکن است به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم، صریح یا ضمنی ، با فعل و یا ترک فعل، به طور مادی یا معنوی، به صورت گروهی یا فردی در ارتباط با اختیارات یا بی ارتباط اختیارات قانونی، بر روی مباشر اثر گذارد و چگونگی آن، در تحقق معاونت در جرم، مهم نیست.

ب: مصادیق سوء استفاده از قدرت به عنوان جرمی مستقل

اگر چه سوء استفاده از قدرت می‌تواند خود موضوع یک جرم خاص باشد و به طور مستقل جرم انگاری شود،با این حال قانون‌گذار صرف سوءاستفاده از قدرت رامصداق معاونت دانسته است .بر همین اساس چنانچه قاضی بدون مجوز قانونی و صرفاً به دلایل وجود قدرتی که دارد،اقدام به جلب شخص نماید تحت عنوان معاونت در بازداشت غیر قانونی می‌تواند تحت تعقیب قرار گیرد.

نمونه سوء استفاده از قدرت به عنوان جرمی خاص ماده۵۷۶ قانون تعزیرات است که به موجب آن ماموردولتی با سوء استفاده ازمقام خود از اجرای قانون یا اجرای حکم مقام قضایی جلو گیری می‌کند. مثلاً رئیس زندان از ورود خانواده زندانی که برای ملاقات با زندانی آمده است،جلوگیری کند.(اردبیلی،۱۳۹۲،۱۰۵)همچنین مثال سوء استفاده از قدرت به عنوان معاونت، توصیه و سفارش استادکار به کارگر خود در باب شهادت کذب به نفع شخص دیگری است که کارگر هم به احترام استاد کار خود عالماً مطالب دروغین در دادگاه اظهار نماید.

۷- معاونت از طریق ساختن و تهیه وسایل ارتکاب جرم

ساختن وسایل^[۸] به معنی درست کردن یا به وجود آوردن ابزاری از روی طرح و نقشه است.از این رو معاون کسی است که با آگاهی از کاربرد وسیله ای که برای ارتکاب جرم ساخته و پرداخته است به مباشر کمک می‌کند.(اردبیلی،۱۳۹۲،۱۰۶)

ساختن کلید و هر نوع ابزاری برای ارتکاب جرم

۲-۳-۴- دین به عنوان رفتار عامل

رفتارهای مذهبی بدین سبب روی می‌دهند که محرک های تقویتی را به دنیال داشته اند . لیکن لازم نیست هیچ رابطه ی منطقی یا علی میان رفتار صورت گرفته و تقویت وجود داشته باشد . فقدان چنین ارتباطی تقویت اتفاقی دانسته می شود ، پدیده ای که اسکینر آن را در مطاله اش راجع به خرافات در کبوتر نشان داده است ، وقتی تقویت در فواصل منظم و صرف نظر از کاری که پرنده می کرد ، عرضه می شد شش تا از هشت کبوترطیفی از رفتار های خرافی کاملا” مشخص را از خودشان نشان می‌دادند که به سرعت تکرار می شد . یکی به دورخودش می چرخید و دیگری سرش را به کنج قفس تکیه می دادو یکی دیگر بی آنکه زمین را لمس کند بر ان خم می شد.این پاسخهای خرافی، به محض استقرار میل به تداوم داشتند، حتی وقتی که به ندرت تقویت می شدند.اسکینر اعلام اعلام می‌کند پژوهش های کافی صورت گرفته تانشان دهد روند های پایه ای یکسانی در جانوران و انسانهاروی می‌دهد چنان که دستگاه عصبی هر دو یکسان است ،البته مجموعه رفتار انان بسیار پیچیده تر از کبوتر است ، اما قواعدی که با گونه های ساده تر کشف می شود ‌در مورد سایر گونه ها هم به کار می‌آید . با توجه به اینکه غیر محتمل است که انسان‌ها حساسیت به تقویت اتفاقی را از دست داده باشند.لیکن تمام رفتار مذهبی خرافی نیست زیرا آداب مذهبی بازتاب پیامد های تقویت است که توسط محیط های اجتماعی حفظ می شود. اسکینر در قالب رفتار گرایی افراطی اش از مفاهیم مذهبی سنتی تفسیری تازه به دست می‌دهد . ایمان و عقیده که به گفته او مدت‌ها ی مدید برای توضیح رفتار به کار می رفته اند ، در واقع فقط به ما می‌گویند که رفتار چقدر احتمال وقوق دارد .پس آن ها حداکثر فرآورده های جنبی رفتار در ارتباط آن با رویدادهای پیشین اند . ایمان که از با ارزش ترین این مفاهیم شمرده می شود، راه معمول ما برای توضیح رفتار پایدار است چون از رویداد های محیطی که آن را تقویت می‌کنند بی خبریم . خدا به نظر اسکینر نمونه اعلای افسانه ای توضیحی ، ذهنی معجزه کار و امری ماوراء الطبیعه است (اتکینسون و همکاران،۲۰۰۰، ترجمه براهنی و همکاران ،۱۳۸۸).

الیس^[۶۲]

«آلبرت‌ الیس» (متولد۱۹۱۳)، روان‌شناس‌ آمریکایی اظهار می‌دارد که‌ باورهای‌ دینی‌ ماهیتی‌ غیرعقلانی‌ دارند و سبب‌ افزایش‌ اختلالات‌ هیجانی‌ می‌شوند. از این‌ گذشته، او معتقد است‌ که‌ باورهای‌ کفرآمیز‌ فرد را به‌ سوی‌ سلامت‌ روان‌شناختی‌ هدایت‌ می‌کنند. وی‌ همچنین، اظهار می‌دارد که‌ افراد متدین‌ نمی‌توانند موقعیت­های‌ مبهم‌ و غیرقابل‌ تبیین‌ در زندگی‌ را تحمل‌ کنند؛ «چون‌ زندگی‌ حالتی‌ ابهام‌آمیز و رازآلود دارد و چون‌ میلیون­ها نفر از مردم‌ احساس‌ می‌کنند که‌ نمی‌توانند دگرگونی­ها و ابهامات‌ را تحمل‌ کنند و با آن ها کنار آیند، در نتیجه‌ خداهای‌ مطلق‌گرایی‌ می‌سازند و بدین‌ وسیله‌ تصور می‌کنند که‌ این‌ خدایان‌ پاسخ‌ غایی‌ همه پرسش­های‌ بشر را می‌دهند». الیس، معتقد است‌ که‌ دینداری‌ سنتی، باورهای‌ غیرمعقولی‌ را افزایش‌ می‌دهد که‌ سبب‌ بروز اختلالات‌ هیجانی‌ می‌شوند (کریمی وکیل، ۱۳۹۱).

لیم و پوتنام^[۶۳] بر این باورند، مطالعاتی که بر روی رابطه مذهبی بودن و خشنودی و رفاه (به مثابه شاخصی از کیفیت زندگی) انجام شده در پاسخ ‌به این پرسش؛ که چرا کسانی که مرتب در جلسه­های مذهبی حضور می­یابند از تراز بالاتری از خشنودی برخوردارند؟، می­گوید: مذهب شبکه­ های اجتماعی و حمایتی ارائه می­دهد. این تبیین به آرای اندیشمندانی همچون دورکیم و زیمل^[۶۴] برمی­گردد که به بعد اجتماعی مذهب توجه داشته اند. بر اساس این دیدگاه از آنجا که سازمان­ های مذهبی فرصت­هایی را برای افراد هم­فکر و هم­ذهن فراهم می­ کند و دوستی­ها و پیوندهای اجتماعی را می­پروراند، در نتیجه موجب افزایش خشنودی و رفاه افراد می­ شود (لیم و پوتنام، ۲۰۱۰)

راتر

نظریه دیگر مربوط به جولیان راتر^[۶۵] (۱۹۱۶) است که به نام نظریه منبع کنترل^[۶۶] مشهور است. بر اساس نظریه وی، ‌می‌توان باور کرد که مذهب مفهومی از معنی و هدف را برای افراد به منظور کنترل و درک وقایع اضطراب­زا ایجاد می­ کند. افرادی مانند هود^[۶۷]، میتون^[۶۸] و راپاپورت^[۶۹] با توجه ‌به این دیدگاه به بررسی تجربه بین مذهب و کیفیت زندگی پرداخته­اند، مفهوم منبع ­کنترل راتر ‌به این معنی است که افرادی که معتقدند که می ­توانند بر رویدادهای زندگی و فعالیت­هایشان کنترل داشته باشند، افرادی هستند که در رویارویی با مسایل زندگی، بهتر می ­توانند به بهبود شرایط خود کمک کنند و مذهب به افراد با ایجاد کنترل کمک می­ کند (شولتز، ۲۰۰۵؛ به نقل از سیدمحمدی، ۱۳۹۱).

آلپورت^[۷۰]

«گوردن آلپورت» (۱۹۶۷-۱۸۹۷) روانشناس برجسته آمریکایی در گستره‌های روان‌شناسی شخصیت و اجتماعی است. وی فردی بسیار دین‌دار بود و گاهی در خصوص نقش دین در زندگی مطالعه می‌کرد. نظام‌دارترین بحث‌های او در این حیطه در کتاب کوچکی تحت عنوان «فرد و دینش» گردآوری‌شده است. آلپورت بر آن است که احساسات دینی نه ماهیتی صرفاً عقلانی دارند و نه کاملاً غیرعقلانی. بلکه بیشتر تلفیقی از احساسات و تفکر منطقی است. در واقع، دین‌داری، فلسفه‌ای از زندگی برای فرد ارائه می‌کند که نه ‌تنها ماهیتی عقلانی دارد بلکه به لحاظ احساسی و هیجانی نیز ارضاکننده است. هنر آلپورت این بود که به عنوان یک روان‌شناس اجتماعی با ارائه نظریه جهت‌گیری درونی و بیرونی^[۷۱] نسبت به دین در انسان، توانست مطالعات روان‌شناسی اجتماعی در زمینه­ تعصبات نژادی را با در نظر گرفتن جهت‌گیری مذهبی فرد موردمطالعه قرار دهد. تقسیم‌بندی آلپورت در خصوص جهت‌گیری دینی فرد توانسته است توجه زیادی را طی سالیان گذشته به خود معطوف دارد و در مطالعاتی که عامل مذهب مورد توجه روان­شناسان باشد به عنوان یک نظریه کارآمد مورد استفاده قرار گیرد.

آلپورت برحسب جهت‌گیری دینی افراد، آن‌ ها را با دو جهت‌گیری دینی درونی و بیرونی تقسیم‌بندی کرد. از نظر آلپورت افراد مذهبی با جهت‌گیری درونی، ضمن درونی سازی ارزش‌های دینی، مذهب را به ‌مثابه‌ی هدف در نظر می‌گیرند. جهت‌گیری دینى یا معنوى^[۷۲] ذاتى، جهت‌گیری است که مبتنى بر عشق و پذیرش باطنى باشد. هر زمان که کسى ‌به این ندا، یعنى ‌به این نیروى جاذبه از سوى ذات مطلق، لبّیک بگوید، راه توحید به روى او باز می‌شود. هر چه این لبّیک پابرجاتر، اثر وحدت بیشتر. فردى که درصدد کسب هدایت بوده و به دنبال یافتن الگویى براى ابراز عشق درونی‌اش (عبادت^[۷۳]) در زندگى روزمره ‌باشد، به دین رو می‌آورد. عبادت در بهترین حالتش یک روش زندگى و سیره­ی فراگیر است که اخلاق، ارزش‌ها، فضایلِ رفتارى و احتمالاً شعائر و مناسکى را که شوق و احساسات درونى فرد را بروز می‌دهد دربر مى­گیرد. چنین جهت‌گیری دینى یا معنویت اصیل ذاتى می‌تواند آثار گسترده‌ای در وحدت دادن به شخصیت داشته باشد (صادقی، ۱۳۹۱).

سیف، علی اکبر (۱۳۸۹). روان شناسی پرورشی نوین، تهران: انتشارات آگاه.

شهرآرای، مهرناز، فرزاد، ولی اله و زارعی، علیرضا (۱۳۸۴). رابطه بین سبک های اسنادی و انگیزه پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال دوم رشته ریاضی، نشریه روانشناسان ایرانی، دوره اول، شماره، ۴٫

شیخ الاسلامی، راضیه (۱۳۷۷). بررسی ارتباط بین سبک اسناد و هسته کنترل با پیشرفت تحصیلی با توجه به متغیرهای هوش، جنسیت و زمینه‌های خانوادگی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز.

شیبانی، مهناز و اخوان تفتی، ام البنین (۱۳۸۸)، اثربخشی آموزش “مکان کنترل” ‌بر اساس رویکرد شناختی بر عزت نفس دانش آموزان دختر دچار افت تحصیلی، مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، دوره ۱۲، شماره ۵٫

فتحی آشتیانی، علی (۱۳۷۴). بررسی تحولی تصور از خود، حرمت خود، اضطراب و افسردگی در نوجوانان تیزهوش و عادی، پایان نامه دکتری روانشناسی عمومی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.

قرآن کریم، سوره آل عمران، آیه ۱۴۵٫

قرآن کریم، سوره انعام، آیه ۷۰٫

کریمی، یوسف(۱۳۷۵). نظریه اسناد و کاربرد آن در آموزش و پرورش. نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت، شماره ۱ و ۲، ص ۵۱-۳۲٫

کیامنش، علیرضا (۱۳۷۹). ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در ایران، نشریه گفتگو، ص ۱٫

ماسن، پی. اچ. کیگان،جی. هوستن،آی، کا.کانجر، جان،جین،وی. رشد و شخصیت کودک. (ویرایش هفتم). ترجمه مهشید یاسا یی.(۱۳۸۳). تهران: ماد.

مدیری، مهرداد (۱۳۷۴). بررسی ارتباط بین سبک اسناد، عزت نفس و وضعیت اجتماعی –اقتصادی با عملکرد دانش آموزان پسر سال سوم تجربی دبیرستانهای اهواز. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

مشیری تفرشی، منیژه (۱۳۷۸). نقش عزت نفس در پیشرفت تحصیلی، نشریه رشد معلم، شماره، ۱۷۸٫

میرصدوقی، حسین (۱۳۸۰). بررسی ارتباط بین سبک های اسناد علی، سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه، نشریه مینوی خرد، شماره، ۱٫

براندون، ناتاییل .(۱۳۷۱). «روان‏شناسی حرمت نفس»، ترجمه: جمال هاشمی، شرکت سهامی‏ انتشار.

منابع انگلیسی

Allen, G. & Dietrich, A. (1991, April). Student difference in attribution and motivation. Paper presented at the annual meeting of the western Psychology Research Association. Chicago.

Bandura, A. (1983). Social learning theory. Englewood cliffs, NJ: Prentice– Hall, Inc.

Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Press.

Brideges, K. R. (2001). Using attributional style to predict academic performance: How does it to campare traditional methods? Personality and individual diffrences, 31, 723-773.

1. 1. ۲- Bridges ↑

1. 1. ۳- Rothoman ↑

1. 1. ۴- Salvoverg ↑

1. 1. -Turvey ↑

1. 1. -Fishkin ↑

1. 1. – Choi & Han ↑

1. 1. – Fibel & Hal ↑

1. 1. – attribution styles questionnaire ↑

1. 1. – Seligman, & Piterson ↑

1. 1. – Abramson ↑

1. 1. – self- confidence questionnaire ↑

1. 1. – Cooper-smith ↑

1. 1. – Ozolins ↑

1. 1. – Reeve ↑

1. 1. – Rutter ↑

1. 1. – Weiner ↑

1. 1. – Abramson ↑

1. 1. – Seligman ↑

1. 1. – Teasdale ↑

1. 1. – Helplessness ↑

1. 1. – Maier ↑

1. 1. – Peterson ↑

1. 1. – Roth ↑

1. 1. -Hess & Holloway ↑

1. 1. – traitlike ↑

1. 1. – Fincham ↑

1. 1. -Bradury ↑

1. 1. -attribution ↑

1. 1. – Suzzy ↑

1. 1. – Mr. Bousch ↑

1. 1. – Frank ↑

1. 1. – Gendolla ↑

1. 1. -Abele ↑

1. 1. – social learning theory ↑

1. 1. – Pervin & john ↑

1. 1. – achievement motivation ↑

1. 1. – Volpe & Levin ↑

1. 1. – Morris ↑

1. 1. – Cooper -Smite ↑

1. 1. – behavioral confidence ↑

1. 1. – emotional confidence ↑

1. 1. – spiritual confidence ↑

1. 1. – similarity ↑

1. 1. – authoritarian parent ↑

1. 1. – neglectful parent ↑

1. 1. – indulgent parent ↑

1. 1. – Masen ↑

1. 1. – Beck ↑

1. 1. – James ↑

1. 1. – Kelley ↑

1. 1. ۲- Gama, Jesuse & Meyrelles ↑

1. 1. – Allen & Dietrich ↑

1. 1. – Hamachek ↑

1. 1. – Cheng ↑

1. 1. – Ganfrien & Bartelto ↑

1. 1. – Grogolu, Schiler, & Valberg ↑

1. 1. – Egsespowers & Idoen ↑

1. 1. – Prat & Insman ↑

1. 1. – Racio ↑

1. 1. – kukla ↑

1. 1. -Vollrand ↑

1. 1. – Forieter ↑

1. 1. – Lidrise ↑

1. 1. – Krejcie & Morgan ↑

1. 1. – attribution styles questionnaire ↑

1. 1. – Cronbach ↑

منظور از فضای عاطفی و روانی خانواده مجموعه ای از ارتباطات و تبادلات روحی و روانی است که بین افراد خانواده وجود دارد و شکل خاصی از روابط را فیمابین افراد به وجود آورده است. الگوی رشد شخصیت فرزندان ابتدا در چهارچوبی از ارتباطات با والدینش شکل می‌گیرد و شخصیت وی به یک ثبات و قوامی می‌رسد واین شخصیت, کودک را در سایر دوره های زندگیتحت تأثیر قرار می‌دهد. اما فضای عاطفی و روانی خانواده بدین طریق بر مشارکت و مسئولیت پذیری فرزندان تأثیر می‌گذارد که والدینی که فرزندان خود را طرد, تنبیه و تحقیر می‌کنند, باعث می شود کودکان آنان دارای تصور ضعیفی از خود شوند.

.در خصوص کارکرد جرم شناختی آن ذکر این پژوهش خالی از فایده نیست.

در شیکاگو مطالعه‏ای روی دختران بزهکار به عمل آمد و ‌به این نتیجه‏ رسیدند که ۸/۶۶ درصد دختران بزهکار و ۸/۴۴ درصد دخترانیکه در سنین تحصیلی‏ دبستانی بودند متعلق به خانواده‏های از هم پاشیده بودند یعنی نسبت مذبور بیش از ۴۹/۱ در برابر ۱ بوده است و این نسبت نشان می‌دهد که از هم پاشیدگی کانون خانواده در روی‏ دختران نسبت به پسران به مراتب انعکاس شدیدتری دارد و این نکته مؤید مطلبی است‏ که در همین مقاله بدان اشاره رفت.

پیش از آنکه نتیجهء تحقیقات دانشمندان فرانسوی را در این زمینه یادآور شویم‏ لازم می‌داند که تأثیر از هم پاشیدگی کانون خانواده را در بزهکاری سیاه‏پوستان که به وسیله‏ محققان ‌آمریکایی بررسی شده است مطرح سازیم. نتایج بررسی آماری پژوهندگان ‌آمریکایی‏ نشان می‌دهد از هم پاشیدگی خانواده در سیاه‏پوستان بیش از سفیدپوستان تأثیر سوء دارد و اعلام چنین نکته‏ای آنهم از ناحیهء محققان آمریکائی،گفتگوی زیاد طولانی را پیش‏ میآورد.اجمال کلام آن که نمیتوان گفت که تعلق به یک نژاد خاص مؤثر در ارتکاب جرائم‏ معینی است زیرا از یک سو به جز آمار امریکائیان.آمار محققان کشورهای دیگر چنین‏ نتیجه‏ای را اعلام ‌نمی‌دارد و از سوی دیگر محققان با آزمون هایی که به عمل آورده‏اند اختلافهای‏ نژادها را اختلاف ساده بدنی یافته‏اند و رنگ پوست را موجب تأثیر قابل ملاحظه در ذهن‏ نیافته‏اند و اختلافهای ذهنی نژادهای مختلف را قابل قبول ندانسته‏اند اگر گاهی اختلافی‏ مشاهده گردید آن را امری عارضی شناخته‏اند نه ذاتی.مثلا کمی هوش در برخی از دسته‏های‏ نژادی بیشتر معلول یک محیط ناقص و نامتناسب است نه نقصان استعداد و قوای ذهنی‏ ذاتی.‌به این ترتیب بین نژاد و شایستگی فردی و هوش و ذکاوت چندان ارتباطی وجود ندارد.نژاد عامل مقوم شخصیت فرد یا زندگی گروهی نیست و نژادگرائی بنیاد علمی ندارد صرفازاده تعصب‏های ناروا است.در نیل بشر به تکامل فرهنگی و ترقیات بزرگ علمی و هنری‏ عوامل زیادی مؤثر است که اختلاف نژادی به هیچ روی در آن نقشی ندارد معهذا مسأله‏ تأثیر نژاد در ارتکاب جرم،همان گونه که بدان اشاره رفت،بیشتر در امریکای شمالی در مقایسه نژادهای سفید و سیاه و مطالعه در مهاجرانیکه از نژادهای مختلف در آن سرزمین‏ زندگی می‌کنند مورد تحقیق واقع شده است و ‌به این نتیجه رسیده‏اند نه نسبت جرائم‏ سیاه‏پوستان در امریکای شمالی بر سفیدپوستان غلبه داردا و به‏طور کلی جرائم سیاه‏پوستان‏ ۳ الی ۴ برابر جرائم سفیدپوستان است سیاه‏پوستان ‌در مورد قتل و ضرب و جرح ۶ الی ۷ برابر،‌در مورد راهزنی ۴ برابر،‌در مورد سرقت با شکستن حرز ۳ برابر،‌در مورد اخفاه ۴ برابر، ‌در مورد ازاله بکارت ۲ برابر و ‌در مورد جعل اسناد و ضرب سکه قلب،۱۱برابر سفیدپوستان‏ مرتکب جرم می‌شوند.

در همه جوامع خانواده دو نقش مهم و اساسی را برعهده دارد: نخست تولیدمثل ؛ یعنی خانواده واحدی است که فرزندان در آن متولد می‌شوند. سپس عملکرد اجتماعی کردن. به گونه ای که خانواده وظیفه ی آموزش و اجتماعی کردن فرزندان را برعهده دارد. از نظر صاحب ­نظران مکتب کارکردگرایی، خانواده نهادی است که بقای ان وابسته به وظایف و کارکردهایی است که بر عهده دارد. ‌بر اساس این دیدگاه مهم­ترین وظیفه و کارکرد خانواده، اجتماعی کردن اولیه افراد و آماده کردن آنان برای پذیرش قواعد زندگی اجتماعی است.

گفتنی است شخصیت هر فردی در دوران طفولیت پایه ریزی می شود. اگر پایه های شخصیتی که در فرد نهادینه می شود سست باشد، این فرد در آینده ازلحاظ شخصیتی فردی نابهنجار خواهد بود.

درمیان خصوصیات تشکیل دهنده ی شخصیت فرد، عاطفه مهمترین نقش را بازی می‌کند. از زمان انقلاب صنعتی با پیدایش تکنولوژی و ایجاد زندگی ماشینی هرروز شاهد کاسته شدن عاطفه دربین مردم هستیم . عاطفه و خشونت دوروی یک سکه هستند؛ هرچه از میزان عاطفه کاسته شود بر میزان خشونت افزوده می شود. مهمترین کانون عاطفه خانواده است.خانواده آموزشگاه مقدس محبت است. کانون گرم خانواده است که ارزش‌های عالی و عواطف و احساسات درخور شأن انسان را به فرزندان منتقل می‌کند. ارزشهایی چون ایثار،گذشت، صفا، فروتنی، احترام، عشق، شهامت، رشادت، تواضع، عزت نفس و … که جز در کانون گرم خانواده درجای دیگری نمیتوان آن ها را جستجو کرد.

می توان گفت خانواده کانون عاطفه است. به نظر ژرار کورنو قانون‌گذار فرض بر این دارد که عاطفه حاکم بر خانواده است. و به همین دلیل امار ه عاطفه را می پذیرد. همچنین وی براین باور است که اماره عاطفه مبنای اصلی ارث را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل است که پس از فوت یک شخص اموال وی به نزدیک ترین فرد خانواده اش به ارث می‌رسد.

• • • هنجار ذهنی، تأثیر محیط اجتماعی را ارزیابی می‌کند و به عنوان ادراک فرد ‌در مورد اینکه اغلب افرادی که برای فرد مهمند، افکار مشابهی با فرد دارند، اشاره دارد.

  

• • باورهای کنترلی، به ادراکات فرد درباره دارا بودن مهارت ها، منابع و فرصت های لازم برای انجام موفق فعالیت اطلاق می شود. ارزیابی ها عموماً به تسهیلات موجود اشاره دارد و اهمیت هر مهارت، منبع یا فرصتی را برای موفق بودن عمل، نشان می‌دهد.

• ادراک از کنترل رفتاری، به ادراکات فرد از وجود یا کمبود منابع و فرصت های لازم برای انجام رفتار اشاره دارد. ادراک از کنترل رفتاری به صورت ادراک از محدودیت های داخلی و خارجی در انجام رفتار مفهومی شده است و روی تمایل رفتاری و نیز رفتار واقعی تأثیر دارد.

تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده مبتنی بر تئوری رفتار منطقی می‌باشد. در نظریه رفتار منطقی، دو عامل تعیین‌کننده مهم قصد رفتاری وجود دارد: نگرش شخصی فرد نسبت به رفتار و هنجارهای ذهنی تاثیرگذار بر فرد. این تحقیق بر پایه تئوری رفتار برنامه ریزی بیان شده است. در کنار عوامل دیگر در تئوری رفتار برنامه ریزی شده، عامل دیگری مطرح است که به آن کنترل درک شده گفته می شود که با متغیر محیط خارجی هم جهت می‌باشد.

۲-۳-۷) مدل پذیرش تکنولوژی

مدل پذیرش تکنولوژی توسط فرد دیویس در سال ۱۹۸۹، برای پیش‌بینی و استفاده از تکنولوژی های درون سازمان ها مطرح شد و یکی از پرکاربردترین مدل های مطاله شده در پذیرش می‌باشد. این مدل در طیف وسیعی از زمینه‌های پژوهشی، روی کاربردهای تکنولوژی های مختلف در طول زمان تأیید اعتبار شده است و اخیراًً برای پیش‌بینی پذیرش بانکداری اینترنتی هم استفاده گردیده است. این مدل، دلیل اینکه چرا کاربران، بخش های خاصّی از فناوری را می‌پذیرند یا رد می‌کنند، را نشان می‌دهد. مدل پذیرش تکنولوژی، توسعه تئوری عمل منطقی است و ‌بر اساس آن فرض می شود که دو باور فردی ‌در مورد سهولت استفاده و سودمندی سیستم های کامپیوتری روی نگرش فرد تأثیر می‌گذارد و آن نیز منجر به تمایل رفتاری و سپس ایجاد رفتار واقعی در استفاده از سیستم می‌گردد. طبق مدل پذیرش تکنولوژی، رفتار استفاده از یک تکنولوژی اطلاعاتی به وسیله قصد استفاده از آن سیستم خاص تعیین می شود و قصد استفاده نیز به نوبه خود به وسیله میزان مفید بودن تکنولوژی مورد نظر از دیدگاه استفاده کننده و سهولت استفاده از سیستم توسط او تعیین می شود. [کلیک^[۴۸]۱، ۲۰۰۸، ص ۳۵۴].

مدل پذیرش تکنولوژی در شکل (۲-۳-۲) نشان داده شده است.

سهولت استفاده به دست آمده

استفاده واقعی از سیستم

تمایل رفتاری به استفاده

نگرش به استفاده

متغیرهای خارجی

سودمندی به دست آمده

[شکل ۲-۴)، اجزاء و روابط مدل پذیرش تکنولوژی ، دیویس، ۱۹۸۹]

عناصر اصلی این مدل به شرح زیر می‌باشد: [واینیو^[۴۹]۱، ۲۰۰۶، ص ۱۸].

• • سودمندی به دست آمده^[۵۰]۲، به عنوان میزانی که فرد اعتقاد دارد، استفاده از یک سیستم خاص، عملکرد شغلی اش را ارتقاء خواهد داد، تعریف شده است. بر مبنای مطالعات گذشته سیستم های مفیدتر، به احتمال بیشتر، مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

• • سهولت استفاده به دست آمده^[۵۱]۳، به عنوان میزانی که فرد معتقد است، استفاده از یک سیستم خاص بر حسب تلاش جسمی یا ذهنی و همین طور یادگیری، مستلزم تلاش زیادی نیست، تعریف شده است. سیستم هایی که یادگیری و استفاده از آن ها دشوارتر است، احتمال کمتری دارد که به طور گسترده ای استفاده شوند.

• • نگرش، احساس مثبت یا منفی فرد ‌در مورد انجام رفتار می‌باشد.

• • تمایل رفتاری، به میزان احتمال به کارگیری سیستم توسط فرد اشاره دارد.

• رفتار، استفاده از سیستم به صورت کامل و مداوم را شامل می شود.

در این مدل، این گونه فرض شده است که سودمندی و سهولت به دست آمده کاربرد بیشتر، واکنش افراد را نسبت به نوآوری بهتر می‌کند و تمایلشان به پذیرش آن بیشتر می شود. در مدل پذیرش تکنولوژی، سودمندی عامل اصلی است که اثری مستقیم روی تمایل رفتاری می‌گذارد و سهم عمده ای در تعیین نگرش دارد و در واقع واسطه تاثیر سهولت استفاده روی تمایل رفتاری است. سهولت استفاده، عاملی ثانوی است که اثر مستقیمی تنها بر روی نگرش نسبت به استفاده دارد. [هانگ^[۵۲]۴، ۲۰۰۱، ص ۹۷].

از آنجایی که شواهد و مطالعات موجود نشان می‌دهد که رابطه بین نگرش فرد و تمایل رفتاری مطرح شده در مدل پذیرش تکنولوژی، مسئله ای خاص و گیج کننده است، این مدل توسط دیویس و ونکتش^[۵۳]۱ با حذف سازه نگرش در سال ۱۹۹۶، مورد اصلاح قرار گرفت. [واینیو، ۲۰۰۶، ص ۱۸].

سودمندی به دست آمده

سهولت استفاده به دست آمده

متغیرهای خارجی

استفاده واقعی از سیستم

تمایل رفتاری به استفاده

[شکل ۲-۵)، اجزاء و روابط مدل اصلاح شده پذیرش تکنولوژی، دیویس و ونکتش، ۲۰۰۰]

یکی از مزیّت های مهم مدل پذیرش تکنولوژی این است که این مدل، چارچوبی جهت بررسی تأثیر متغیرهای خارجی بر استفاده از تکنولوژی مورد نظر ارائه می‌کند. در واقع بسیاری از محققّان، متغیرهای اضافی را برای پذیرش تکنولوژی پیشنهاد کرده‌اند و اعتقاد دارند که این متغیرهای خارجی ممکن است به عنوان راهی برای بهبود توانایی پیش گویی مدل عمل کنند. پیشنهاد شده است که سازه‌های رفتاری و متغیرهای خارجی دیگری که منعکس کننده محیط وظیفه ای کاربر است، در مدل پذیرش تکنولوژی ادغام شود. [هانگ، ۲۰۰۱، ص ۹۷].

مدل پذیرش تکنولوژی به مدیران ارشد مسئول و توسعه محصولات آنلاین بانکداری و توسعه دهندگان سیستم های اطلاعاتی برای پیشگویی قصد رفتاری کاربران کمک می‌کند. این دانش یا حداقل بینش اضافی، به آن ها اجازه می‌دهد که روش هایی را توسعه دهند که استفاده کنندگان از سیستم را آسان و آسان تر سازد و متخصصان بانکداری و فناوری را قادر سازد تا روش های جدیدی را برای برآوردن نیازها و انتظارات مشتریان بانکداری اینترنتی به کار گیرند. [رحمتی غفرانی، ۱۳۸۸، ص۸۰].

تئوری پذیرش تکنولوژی به بررسی استفاده از یک فناوری و تکنولوژی جدید می پردازد و نشان می‌دهد به مرور زمان که افراد تجربه بیشتری از فناوری به دست می آورند، به قضاوت ‌در مورد سودمندی یک سیستم بر اساس مزایای موقعیت بالقوه ناشی از استفاده بیشتر از اطلاعات اجتماعی در شکل دهی سودمندی ادراکی توجه می‌کنند. عوامل و متغیرهای سودمندی به دست آمده و تمایل رفتاری به دست آمده با متغیرهای سودمندی درک شده و تمایل به پذیرش بانکداری اینترنتی تحقیق همسو و هم جهت می‌باشند.

۲-۳-۸) خلاصه