ویژگی فرآیندهای پویا، دانش را منبع کمیابی معرفی میکند که به سرعت ترمیم پذیراست و قابلیت گستردگی بالایی دارد، همچنین سرعت انتقال آن هم بالا است و میتواند در اشکال محسوس و غیر محسوس نشر یابد. به هر حال، دانش جنبه منحصر بفردی دارد وهنگامیکه در اختیار کسی قرار گیرد قدرت رقابت پذیری بالایی پیدا میکند. هنگام اکتشاف و نشر دانش،مخارج نهایی آن اساساً برای کاربران تا حد صفر تنزل میکند. ( استگلیز[۲۷] ، ۱۹۹۹)
در هر صورت دانش تنها ظرفی است که هرچه بر درون آن افزوده شود، گسترده تر می شود. اگر چه دانش ضمنی تعلق به افراد دارد و قابل رؤیت نیست اما از طریق یادگیری قابل رشد است و میتوان با صرف مخارج آن را همانند زمان و دیگر منابع در تولید به کار گرفت و محصولات فیزیکی یا خدمات ارزشمند با آن تولید کرد.
در این نوع کسب و کار دانش محور، حضور دانش در فرایند تولید کالاها و خدمات گسترده می شود و در تجارت نمیتوان برای آن ارزشی قایل شد. اگرچه آهن و آلیاژهای آن به معادن ذغال سنگ تعلق دارند اما زیربنای تولید و نصب کارخانه های پتروشیمی،کارخانه های تولید خودرو و سازمانهای هوا و فضا و دیگر کارخانه ها را شکل میدهند.
لیکن بدون دانش این کارخانه ها، قابلیت های تولیدی نخواهند داشت. از این رو، دانش بازرگانی همانند نرم افزاری عمل میکند که با بهره گرفتن از آن می توان از فرآیندهای پیچیده، مینیاتوری، پردازشی و یکپارچه گرا با ایده های متنوع سرافزار بیرون آمد. ( کامر ، ۲۰۰۳ و فدرال ریورس[۲۸] ، مترجم حمیدی زاده، ۲۰۰۱)
۲-۳-۲-دانش و قابلیتها
کسب و کار دانش محور مبتنی بر نشر و اشاعه و استفاده از اطلاعات، علم، عقل ودانش و نیز خلق آن است. تعیین عوامل موفقیت برای بنگاه های اقتصادی و نظام تجارت ملی بیشتر در چارچوب دستیابی به اثربخشی ، گردآوری و استفاده از دانش است (البینیو ، ۲۰۰۴ و کلارک[۲۹] ۲۰۰۱) .
فناوری و توانمندیها در تعامل با یکدیگر رشد و توسعه مییابند و تسهیم آن ها در زیر گروه ها و شبکه ها بر اساس میزان دانستنیهای افراد حایز اهمیت می شود.کسب و کار الکترونیکی سلسله مراتبی از شبکه ها است که بر سرعت تغییرات و یادگیری می افزاید.
آنچه که خلق می شود در جامعه به صورت شبکه ای است و باید دریافت در کجاها فرصتها و قابلیتها در دسترس قرار می گیرند. روابط نزدیک دانش و یادگیری، موقعیت اجتماعی اقتصادی اشخاص و بنگاه های اقتصادی را تعیین میکند. در کسب و کار دانش محور باید به تبیین و مدلسازی تولید دانش ،تحقیق و توسعه دانش جدید، غنی سازی دانش درآموزش و پرورش و توسعه انسانی، انتقال دانش ،نشر و اشاعه دانش و نوآوری پرداخت. در کسب وکار دانش محور دانش بر اساس نوع دانستیها، چرایی دانستنیها، چگونگی دانستنیها و کسانی که آن را می دانند به انواع مختلف تفکیک می شود.
اگرچه بعضی از انواع دانش در ارتباط بسیار نزدیکی با بازارهای مختلف است اما بخشی دیگر از دانشها در ارتباط با فناوری و افراد دانشمند هستند و این نوع دانش هم جنبه ضمنی دارد و هم جنبه آشکار، سنجش دانش ضمنی به سختی صورت میگیرد.(حمیدی زاده ، ۱۳۸۴)
امروزه، توسعه و تسهیم دانش به حدی در بنگاه های اقتصادی نوین رشد شتابنده دارد که موجب شده نوآوری به صورت مدلهای پیچیده و غیرخطی و نمایی رشد یابند. ( یانگ[۳۰] ، ۲۰۰۴).
محیطهای نوآور معمولاً در عرصه های زیر با دیگر محیطها تفاوت میکنند:
رشد تعداد بخشهای بازار، ظرفیت تولید دانش جدید، پردازش، اشاعه و انتقال دانش، آزمون حیطه های کاری، تبدیل دانش به اهرمهای توانمندساز محوری بنگاه اقتصادی.
توانمندیهای محوری را میتوان نظام تعاملی چند بعدی دارائیهای دانشی دانست که فرایند و محتوای آن را در بر گرفته است و در طی زمان شکل میابد در حالی که هم اکنون آماده تکثیر یا انتقال نیست و بر ارزشهای مشترک استوار است. این قابلیتها مزیت رقابتی را با حمایت از عملکرد و نوآوری فرآیندها یا خطوط تولید به وجود می آورند.( لونارد، ۱۹۹۹ و ریما[۳۱] ۲۰۰۱).
۲-۳-۳-حوزه های دانش کسب و کار
حوزه های دانش تعریف کننده آن میباشند که از طرفی یک فرد شاغل در تحلیل کسب و کار چه چیزهایی را باید درک کرده و آشنا باشد و از طرف دیگر باید توانایی انجام چه وظایفی را داشته باشد. توجه به این نکته حائز اهمیت است که حوزه های دانش به عنوان فازهای یک پروژه مورد استفاده قرار نمی گیرند بلکه آن ها به عنوان حوزه های کمکی در جهت دسته بندی منطقی وظایفی که یک تحلیلگر کسب و کار باید در طول مدت زمان اجرای پروژه خود انجام دهد مورد استفاده قرار می گیرند.
مؤسسه بینالمللی کسب و کار یک مؤسسه علمی و غیرانتفاعی است که به صورت بین المللی در حوزه تحلیل کسب و کار و مباحث مرتبط با آن فعالیت می کند. هدف اصلی این مؤسسه گسترش دانش روز دنیا در زمینه تحلیل کسب و کار و حرفه تحلیلگر کسب و کار میباشد که توانسته است در مدت کوتاه به علت اهمیت موضوع و کاربرد آن در حوزه های مختلف صنعتی و غیر صنعتی شعبات را (شامل بیش از ۸۰ شعبه اصلی و ۵۰ شعبه درحال آماده شدن) در کشورهای مختلف دنیا راه اندازی نماید تا علاوه بر گسترش دانش تحلیل کسب و کار، بحث بومی سازی آن نیز مطابق با شرایط و فرهنگ کاری هر کشور صورت پذیرد. از دیدگاه این مؤسسه ۶ حوزه دانش در کسب و کار می توان تعریف نمود:
[۳۲] .نظارت و برنامه ریزی تحلیل کسب و کار : Business Analysis Planing and Monitoring
۲٫ استخراج اطلاعات : Elicitation
۳٫ تحلیل سازمانی : Enterprise Analysis
۴٫ تحلیل نیازمندی ها : Requirements Analysis
۵٫ اعتبار سنجی و ارزیابی راه حل : Solution Assessment and Validation
۶٫ ارتباطات و مدیریت نیازمندی ها : Requirements Management and Communication
۲-۴-بخش سوم : رغبت شغلی
نیروی انسانی، بزرگترین سرمایه یک کشور و عامل اصلی پیشرفت آن است. بهره وری و استفاده از نیروی انسانی هر سازمان از عمده ترین مسائلی است که به طور روز افزون مورد توجه مدیریت سازمانی قرار گرفته است. بحث رضایتمندی شغلی ارتباط مستقیم و محکمی با کارایی و بهره وری دارد و مورد توجه مدیران است. زیرا رضایت شغلی کارکنان از مهمترین متغیرهای اساسی در حیطه رفتار سازمانی به شمار می رود. امروزه ثابت شده است هر اندازه مدیران سازمانها نسبت به افزایش رغبت شغلی کارکنان اندیشه کنند، به گردش مطلوب فرایند کار در سازمان کمک نموده اند. از این رو در قلمرو مطالعات انسانی بخش عمده ای از تحقیقات به این امر اختصاص یافته است. نتایج پژوهشهای مختلف نشان داده که ناخشنودی شغلی از علل اصلی نرخهای بالای ترک شغل، غیبت، تأخیر، شکایت، ناراحتیهای جسمانی و روانی و… است