آب گرفتگی دوره ای جلگه های سیلابی و سایر تالاب ها، حاصلخیزی خاک ها را افزایش می‌دهد و حاصلخیزی زمین های مجاور جلگه را حفظ می‌کند.

در سراسر غرب آفریقا، به طور ویژه در جلگه های سیلابی مهمی همچون رودخانه Inne Niger در مالی، کشت برنج به دلیل فواید سیلاب سالیانه توسعه یافته است. در منطقه Kelqinمغولستان، پرورش حیوانات ۴۹ درصد از اقتصاد بومی را در بر می‌گیرد و حاشیه های تالاب های بزرگ، زمین های مرطوبی را در محیط زیست کم آب و باران ایجاد می‌کند، که کشاورزان علوفه طبیعی را برای اسب ها، گله گوسفندان خود برداشت می‌کنند.

علاوه بر این، تالاب ها فراورده های دیگری نیز دارند، از جمله ساقه های گیاهان (نی ها) به منظور به کارگیری در سقف خانه و حصیربافی، همچنین فراورده های دارویی و میوه جاتی که راهی برای کسب درامد روستاهای محلی هستند. (Barbier,1997,113)

تامین کننده آب

تالاب ها منبع آبی مهمی به منظور استفاده بومی، کشاورزی یا صنعتی هستند. عمق کم آب یکی از مختصات انواع زیادی از تالاب ها از جمله دریاچه ها، رودخانه ها، باتلاق ها و مرداب ها به شمار می‌روند و ‌بنابرین‏ به آسانی قابلیت دسترسی به منظور استفاده مستقیم را دارند.

حمل و نقل از طریق آب

اغلب اجتماعات انسانی ساکن بر روی تالاب ها به نحو محدودی توسعه یافته اند و استفاده از راه های آبی به عنوان راهکاری برای حمل و نقل این اجتماعات است. در دریاچه Titicaca (بزرگترین دریاچه آمریکای جنوبی در مرز پرو و بولیوی) مردم بر روی سطوحی شناور از چوب های حصیری زندگی می‌کنند و ارتباط بین مردم به طور کامل از طریق قایق است. در امتداد ساحل اقانوس آرام در نیکاراگوئه، کانال هایی در محدوده جنگل های مانگرو تعبیه گردیده اند که صرفا راهی برای ارتباط بین منازل و سکونتگاه ها به شمار می‌روند. (Barbier,1997,114)

کود گیاه

بسیاری از تالاب ها در تغییرات حاره ای و رطوبتی از طریق خاک های کودی نقش ایفا می‌کنند. کود گیاه می‌تواند یک منبع سوخت ارزشمند به شمار رود و به منظور کسب درآمد مردمان بومی مورد استخراج قرار گیرد. کود گیاه ایجاد شده در تالاب ها در کشورهای توسعه یافته به منظور استفاده در باغ و باغچه مورد تقاضا می‌باشد و به همین دلیل با همکاری شرکت‌های چند ملیتی استخراج می‌شوند. (Barbier,1997,115)

گفتار دوم: کارکردهای تالاب

کنترل سیلاب

کنترل سیلاب از طریق تالاب ها، به نوع تالاب بستگی دارد. حاشیه و لبه رودخانه پر از آب، امکان ذخیره اندکی از آب را می‌دهد، ‌بنابرین‏ باران یا روان آب های جاری شده مستقیما به رودخانه وارد می شود، که این مسئله مد رودخانه را افزایش می‌دهد.

در مقابل، جلگه های سیلابی مقدار زیادی از آب سیلاب ها را در خود نگه می‌دارد. این مسئله، افزایش حداکثری سیلاب را کاهش می دهدو در نهایت خطر سیلاب را در پایین دست رودخانه کاهش می‌دهد.

در رودخانه Charles ،ماساچوست آمریکا، پایندگی (وجود) ۳،۸۰۰ هکتار از تالاب ها در امتداد جریان اصلی، فرورفتگی طبیعی را از آب سیلابی ایجاد می‌کند. ارزیابی شده است، اگر این تالاب ها به واسطه بهره برداری نامتعارف نابود گردند، خسارت های ناشی از افزایش سیلاب، بالغ بر ۱۷ میلیون دلار در هر سال خواهد بود (مؤسسه‌ مهندسان ارتش آمریکا). (Barbier,1997,113)

حمایت در مقابل طوفان و نابسامانی های جوی

طوفان های ساحلی، منجر به سیلاب شدید در بسیاری از مناطق جهانی از هلند تا بنگلادش می‌گردد. تالاب های ساحلی و به ویژه مانگروها، به بی اثر شدن شدت طوفان و کاهش خسارات ناشی از باد و امواج کمک می‌کند. (Barbier,1997,114)

رودخانه Indus و جنگل‌های مانگرو آن در حمایت از سواحل و بندرگاه های مهم پاکستان از جمله بندر Qasim در برابر بادهای مانسون جنوب غربی کمک کننده می‌باشند. ‌بنابرین‏ اجتناب از لایروبی شدید ضرورت دارد. در نوامبر ۱۹۹۳، زمانی که طوفان سواحل Keti bunder را در هم کوبید، منطقه خالی از مانگروها بود و در نتیجه آن خسارت قابل توجهی به وجود آورد. این در حالیست که سواحلShah Bunder به دلیل حفاظت در نتیجه آن جنگل های مانگرو آسیب جدی ندید. (Meynell,1995,17)

تقویت آب زیر زمینی

تالاب ها به دلیل خاصیت اسفنجی خود که در واقع آب های منحرف در سطح زمین را جذب و به آرامی به سطح زمین برمی گردانند، نقش ویژه ای را در تغذیه و تقویت سفره های آب زیرزمینی ایفا می‌کنند. البته باید اشاره کرد برخی از تالاب ها به دلیل نوع و کیفیت خاک که از ویژگی نفوذ ناپذیری برخوردارند، از ارائه این کارکرد ناتوانند.

کاهش رسوب گذاری

تالاب ها رسوب را از روان آب های سطحی خارج می‌کنند و ‌به این صورت، رسوب گذاری در جریان های آب و نهرها را کاهش می‌دهند. (رشیدی,۳۷۷,۱۳۸۹)

حفاظت و نگهداری

باتلاق های اسیدی به طور ویژه از بقایای انسانی و باستان شناسی محافظت می نمایند. برای مثال، اثرات ایجاد شده توسط انسان‌های ماقبل تاریخ در سطوح Somerset انگلیس و اجساد حفاظت شده در دانمارک یافت شده است. (Barbier,1997,115)

کاهش آلودگی آب ها

تاثیر تالاب ها در بهبود کیفیت محیط زیست آبی قابل انکار نیست. تالاب ها به صورت طبیعی آلودگی رودخانه هایی را که به آن ها وارد می‌شوند را تصفیه می‌کنند. به عبارتی آب آلوده را دریافت می‌کنند و به جای آن آب پاکیزه تحویل می‌دهند. .(رشیدی,۳۷۸,۱۳۸۹)

گفتار سوم: نقش تالاب ها در محیط زیست جهانی

تنوع زیستی

تالاب ها زیستگاه هایی غنی و با ارزشی برای بسیاری از گونه های گیاه و جانوری قلمداد می‌شوند.

تالاب ها می‌توانند میزان گستره وسیعی از گونه های میکروبی ، گیاهان ، حشرات، دوزیستان، خزندگان ، پرندگان، ماهی و پستانداران باشند . همه این گونه ها ارتباط نزدیکی با تالاب ها و به یکدیگر دارند که یک چرخه حیاتی و مجموعه پیچیده ایی از واکنش های متقابل را شکل می‌دهند. اگر گونه ای حذف شود، کل شبکه اکولوژیکی در خطر است که می‌تواند در طی زمان منجر به فقدان یک اکوسیستم شود. (کولاسوریا,۴۵۴,۱۳۹۰)

بالغ بر یک سوم گونه های جانوری یا در تالاب ها زندگی می‌کنند یا به تالاب ها وابسته اند. به عنوان مثال در ایران ۵۱۴ گونه پرنده وجود دارد که ۱۴۰ گونه از پرندگان در تالاب ها زندگی می‌کنند.. (رشیدی,۳۷۵,۱۳۸۹)

ارزیابی شده است که تالاب های آب شیرین بیش از ۴۰ درصد از تمام گونه های جهانی و ۱۲ درصد از گونه های جانوری را در خود حفظ می‌کنند. تالاب های محصور در خشکی اهمیت زیادی در حفاظت از گونه های بومی دارند؛ برای مثال دریاچه تانگانیکا در آفریقای مرکزی از ۶۲۳ گونه جانوری بومی حمایت به عمل می آورد.^۱

میراث فرهنگی و طبیعی

تالاب ها ارزش های زیبایی شناختی، آموزشی، فرهنگی، ملی و معنوی درخوری را فراهم می نمایند. همچنین بخش عظیمی از امکانات به منظور انواع مسافرت ها مانند توریسم و تفریح از طریق مناطق تالابی قابل استفاده است. تالاب ها منافع اقتصادی و غیر اقتصادی را برای انسان ها فراهم می نمایند، البته ارزش اقتصادی تالاب هایی که صرفا از لحاظ فرهنگی دارای اهمیت هستند بیش از تالاب هایی است که از لحاظ برداشت های اقتصادی دارای اهمیت می‌باشند. (Horwitz,2012,19)