برای گردآوری اطلاعات در این تحقیق از نرم افزارهای ره آورد نوین و اطلاعات آرشیوی بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است.
۱-۱۰ روش تجزیه و تحلیل داده ها
تحقیق حاضر از نظر آماری نوعی تحقیق همبستگی است که برای تحلیل همبستگی از روش رگرسیون تک متغیره استفاده خواهد شد و همچنین به منظور آزمون فرضیهها از مدلهای رگرسیون ساده و چند متغیره و روش داده های پنل(داده های تابلویی) استفاده می شود.
۱-۱۱ تعاریف متغیرها واصطلاحات تحقیق (نظری-عملیاتی)
۱-۱۱-۱ عدم تقارن اطلاعاتی:
به این معنا است که مدیران درباره جریانهای نقدی، فرصتهای سرمایه گذاری و به طور کلی چشم انداز آتی و ارزش واقعی شرکت اطلاعاتی بیش از اطلاعات برون سازمانی در اختیار دارند.
۱-۱۱-۲ دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام:
یکی از معیارهای مورد استفاده برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید وفروش سهام است که نشان دهنده میزان شکاف موجود میان «قیمت پیشنهادی خرید سهام»(قیمتی که سرمایه گذار یا بازارگردان برای خرید سهام خاصی پیشنهاد می کند) و «قیمت پیشنهادی فروش سهام»(قیمتی که یک فروشنده سهام یا بازارگردان برای فروش آن سهام پیشنهاد می کند) می باشد. دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام به دو صورت مطلق و نسبی قابل محاسبه می باشد. در این تحقیق برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی از مدل دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش نسبی سهام استفاده شده است که نحوه محاسبه آن به صورت زیر است :
که در این مدل :
= دامنه تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام
= (ASK PRICE) ASKid بهترین (کمترین) قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت i در دوره مورد بررسی
= (BID PRICE) BIDid بهترین (بیشترین) قیمت پیشنهادی خرید شرکت i در دوره مورد بررسی
۱-۱۱-۳ اقلام تعهدی حسابداری:
با تطابق دادن هزینه ها با درآمدهای حاصل شده در یک دوره مالی، جریانات نقدی را بدون در نظر گرفتن زمان وقوع به سود خالص تبدیل می کنند. در ادبیات مالی دو مدل برای محاسبه اقلام تعهدی پیشنهاد شده است: مدل ترازنامه ای و مدل سود و زیانی. در این تحقیق برای محاسبه اقلام تعهدی از مدل سود و زیانی استفاده شده است که از تفاوت سود عملیاتی و جریانات نقدی ناشی از فعالیتهای عملیاتی به دست می آید.
جریانات نقدی عملیاتی ـ سود حسابداری = اقلام تعهدی
۱-۱۱-۴ اقلام تعهدی غیر عادی(اختیاری):
در این تحقیق آن قسمت از اقلام تعهدی که ناشی از فعالیتهای عادی شرکت نبوده و مدیریت توانایی اعمال کنترل بر روی آنها را دارا می باشد و میزان مدیریت سود در شرکت را نشان می دهد، تحت عنوان اقلام تعهدی غیرعادی تعریف شده است. برای محاسبه اقلام تعهدی غیرعادی مطابق با تحقیقات پیشین دکو و همکاران از مدل تعدیل شده مبتنی بر عملکرد و رشد جونز با رویکرد مبتنی بر خطای برآورد استفاده شده است.
۱-۱۱-۴-۱ مدل جونز تعدیل شده:
یکی از مدلهای مورد استفاده برای تشخیص میزان مدیریت سود می باشد که با کسر تغییرات در حسابهای دریافتنی از تغییرات در درآمد فروش، مدل جونز اولیه را تعدیل کرده و میزان مدیریت سود انجام شده از طریق فروشهای نسیه را در محاسبات مورد نظر قرار می دهند.
۱-۱۱-۶ اندازه شرکت:
برای محاسبه متغیر اندازه شرکت، شاخصهای فراوانی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به ارزش داراییها، میزان فروش، ارزش بازار سهام و…اشاره کرد. در این تحقیق اندازه شرکت از طریق ارزش بازار کل سرمایه سهام عادی که آخر سال در دست سهامدارن است اندازه گیری می شود،که برابر است با قیمت سهام ضربدر تعداد سهام جاری(سهامی که تصویب شده، منتشر شده و توسط سرمایه گذاران خریداری شده است ) یک شرکت عام .
۱-۱۱-۷ نسبت مالکیت نهادی:
در برگیرنده تعداد سهام عادی شرکت که در اختیار مؤسسات سرمایه گذاری و یا سایر شرکتهای تجاری قرار دارد است. در این تحقیق این متغیر از تقسیم تعداد سهام شرکت که توسط مؤسسات سرمایه گذاری، سازمانهای دولتی و یا سایر شرکتها نگهداری می شود به کل سهام منتشرشده و در دست سهامداران محاسبه می شود.
فصل دوم
مبانی نظری
و
ادبیات تحقیق
۲-۱ مقدمه
در فصل قبل مطالبی پیرامون پژوهش از قبیل تشریح و بیان موضوع پژوهش، اهمیت و اهداف پژوهش و روش پژوهش بیان شد. فصل دوم به چارچوب نظری اختصاص دارد. در این فصل از تحقیق حاضر به بررسی متغیرهای مورد مطالعه و نیز روابط درونی آنها میپردازیم. در پایان فصل نیز سعی شده است چکیده ای از تحقیقات صورت گرفته مرتبط با تحقیق حاضر ارائه گردد.
۲-۲ مفهوم اطلاعات در اقتصاد و حسابداری:
از لحاظ نظری، اطلاعات[۱] به هر نوع داده جمع آوری شده با بهره گرفتن از روشهای مختلفی نظیر مطالعه، مشاهده، شایعه و سایر موارد اطلاق می گردد. در واژه« اطلاعات» بار معنایی از قبل تعریف شده ای در رابطه با کیفیت، معتبر بودن ویا صحت داده وجود نداشته و امکان بر خورد با اطلاعات معتبر، غیر معتبر، واقعی، نادرست، غیر صحیح و گمراه کننده، وجود خواهد داشت. از منظر تئوری اطلاعات در بردارنده یک معنی خاص خصوصاً در ارتباط با پیشگویی احتمالی از داده هاست. در تعریف فوق، میزان معنی و محتوای ارائه شده توسط اطلاعات مورد توجه قرار می گیرد. با این حال توجه خاصی به کیفیت یا ارزش اطلاعات نمیگردد. اطلاعات معتبر، به خودی خود مفید و قابل استفاده می باشند ولی قادر به پیشگویی نتایج نیستند. با توجه به اهداف پژوهش و آگاهی دهندگی اطلاعات، ما در این تحقیق اطلاعات را مدارک یا شواهدی معرفی می کنیم که به طور بالقوه بر تصمیم افراد تاثیر می گذارد.
۲-۲-۱ اقتصاد اطلاعات:
دایره المعارف، اقتصاد اطلاعات را رشته ای از علم اقتصاد میداند که به مطالعه چگونگی تاثیرات اطلاعات بر تصمیمات اقتصادی می پردازد. اطلاعات ویژگی است به خاطر اینکه گسترش و نشر آن خیلی آسان است، اما کنترل و نظارت بر آن خیلی سخت است. خلق آن آسان ولی اعتماد به آن سخت است و بر بسیاری از تصمیمات ما تاثیر می گذارد. به هر حال این از طبیعت خاص اطلاعات است که بسیاری از استانداردهای تئوریهای اقتصادی را پیچیده می کند.
اقتصاد اطلاعات مطالعه و بررسی تولید، توزیع، بازاریابی، قیمت گذاری، فروش، مصرف و کلیه درآمدهایی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از طریق تولید، انتشار، فروش، ذخیره، پردازش و دسترسی به اطلاعات حاصل می شود. خرید و فروش اطلاعات همانند خرید و فروش کالای معمولی نیست. اطلاعات کالای غیر رقابتی است. به این معنی که خرید اطلاعات به معنای این که شخص دیگری هم بتواند آن را بخرد، نیست. اطلاعات تقریبا ارزش حاشیه ای صفر دارد که معنی آن، فقط یکبار مالکِ نخستین نسخه بودن است و هیچ ارزشی برای ایجاد نسخه دوم ندارد.