۲ : روش های مختلف تدریس. در دانشگاهی که روش تدریس بر پایه حفظ کردن مطالب یک کتاب یا جزوه استوار است و استاد تنها انتظار فرا گرفتن همان مطالب را داشته باشد به طور طبیعی کتابخانه نقش مؤثری در آموزش دانشجویان نخواهد داشت . زیرا دانشجویان نیازی به مراجعه به کتابخانه برای کسب اطلاعات بیشتر ندارند و کتابدار باید راهی برای جلب دانشجویان به کتابخانه ها پیدا کند . اگر روش تدریس چنان باشد که ضمن بیان رئوس مطالب دانشجویان به مطالعه منابعی در موضوع مورد بحث راهنمایی شوند و برای آنان تکالیفی معین گردد که مطالعه خارج از کلاس را الزامی نماید ، دانشجویان بیشتر به کتابخانه مراجعه خواهند کرد و لازم است مجموعه کتابخانه متناسب با نیاز آن ها غنی تر شود . همچنین اگر برای تفهیم بیشتر مطالب ، تدریس با نمایش اسلاید و فیلم و به کمک پروژکتور انجام شود ، کتابخانه باید به منابع دیداری بیشتری مجهز گردد.

کتابدار می‌تواند با مطالعه تقویمهای درسی استادان ، حضور در کلاس ها و مصاحبه با دانشجویان از روش های مختلف تدریس در دانشگاه مطلع شود . علاوه بر این او باید پیش از آغاز هر سال تحصیلی از استادان بخواهد که فهرست منابع مورد نیاز خود را تهیه و به کتابخانه ارسال کنند . پاسخ استادان ‌به این درخواست نیز تا حدی روش تدریس آنان را مشخص می‌کند .

۳ : برنامه های پژوهشی. در یک دانشگاه خوب ، کار پژوهش از کار آموزش جدا نیست . آموزشی که بر پایه پژوهش استوار نباشد پویا نخواهد بود . تدریس در دانشگاه ها باید بر پایه آخرین اطلاعات باشد و آخرین روش های علمی و تازه ترین کشفیات باید ار آنجا مورد بحث و گفتگو قرار گیرد . پژوهش واقعی با مطالعه پیوندی نا گسستنی دارد و هیچ پژوهنده راستینی نمی تواند خود را از نتایج پژوهش‌های همکارانش در گذشته و حال و در سراسر جهان بی نیاز بداند و این کار بدون مطالعه منظم انتشارات علمی امکان پذیر نیست . کتابدار با اطلاع از وضع پژوهش در دانشگاه و در رشته‌های مختلف آن تصویری از نیازهای جامعه استفاده کننده از کتابخانه به انتشارات علمی به دست می آورد . کتابدار برای اطلاع در این زمینه می‌تواند از همان روش‌هایی که ‌در مورد برنامه های آموزشی گفته شد استفاده کند.

۴ : تعداد دانشجویان و اساتید . این عامل معیاری بسیار مهم در شناخت نیازهای جامعه کتابخانه‌های دانشگاهی است . هرچه تعداد دانشجو و استاد بیشتر باشد ، نیاز به منابع اطلاعاتی بیشتر خواهد شد . تعداد دانشجویان در تعیین نسخه های تکراری از یک کتاب عامل بسیار مهمی به شمار می رود . بدیهی است هرچه تعداد استادان نیز بیشتر باشد ، به کتاب و منابع اطلاعاتی بیشتری نیاز خواهد بود . بدون تردید ، تعداد استادان و اعضای هیئت علمی در هر دانشگاهی کمتر از دانشجویان است ؛ ‌بنابرین‏ کتابداری می‌تواند فهرستی از مشخصات و سوابق تحصیلی ، شغلی و تخصصی تهیه کند. این اطلاعات نیز برای شناخت جامعه کتابخانه و نیازهای آن بسیار مفید است . ( سینایی ، ۱۳۸۹ )

۲-۴-۵ : سازماندهی منابع کتابخانه‌های دانشگاهی.

فهرست نویسی یک کتاب در یک کتابخانه ی تخصصی یا دانشگاهی با همان کتاب در کتابخانه عمومی از جنبه‌های مختلف متفاوت است . در کتابخانه‌های دانشگاهی کتابها به صورت تخصصی تر فهرست نویسی و در نهایت سازمان دهی می‌شوند . به عنوان مثال ؛ کتابی که موضوع آن یکی از زمینه‌های تخصصی پزشکی است ، در یک کتابخانه عمومی به شکلی کلی و نسبتا ساده فهرست نویسی می شود . در حالی که در کتابخانه‌های پزشکی به صورت دقیق تر و با بهره گرفتن از سر عنوان های موضوعی مناسب تر مثل ( سر عنوان های موضوعی پزشکی[۷]) فهرست نویسی می شود . ( فتاحی ، ۱۳۸۷)

۲-۴-۶ : خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی.

امروز کتابخانه‌های دانشگاهی چیزی فراتر از وجود ساختمان و قفسه های پر از کتاب است . البته فضای دلپذیر و مجموعه به خوبی از منابع مکتوب هم بسیار مهم است اما میزان سنجش یک کتابخانه خوب ، ارائه خدمات و اطلاع رسانی روزآمد با بهره گرفتن از فن آوری اطلاعات و اظهار نظر مثبت مراجعه کنندگان است. کتابخانه دانشگاه در تمام سطوح در برنامه های آموزشی و یادگیری شرکتی فعال دارد . تمام کتابخانه‌های دانشگاهی وظیفه تهیه و تدارک وسایل و ابزار ‌کتاب‌شناسی های لازم نه تنها برای موضوعات مورد علاقه و نیاز بلکه برای آموزش و پرورش و گسترش مجموعه دانشگاهی را بر عهده دارد . کتابخانه وسیله ارائه خدمت ، کمک کردن ، آموزش و یادگیری است . کتابخانه دانشگاهی به ‌گروه‌های مختلف خارج از دانشگاه نیز با سعه صدر و گشاده رویی ارائه خدمت می‌کند . از جمله دانشجویان دانشگاه های دیگر ، مدیران صنایع و تا حدی عموم مردم . تقریبا تمام مواد کتابخانه برای تحقیق و پژوهش در دسترس و اختیار مراجعه کنندگان قرار می‌گیرد ، مگر کتاب های نادر و کتاب های گران قیمت و موادی که نیاز به نگهداری دقیق و استثنایی دارند . تعداد زیادی از کتابها را می توان برای استفاده خارج از کتابخانه به امانت داد. مسئولان کتابخانه‌های دانشگاهی علاقه مندند میزان بهره مندی و بهره وری هر خواننده از کتاب بالا باشد . حتی بعضی از کتابخانه‌های دانشگاهی محدودیتی برای کتاب امانتی ندارند . ( عازم ، ۱۳۹۱)

کتابخانه دانشگاه معمولا مدت زیادی در شبانه روز باز است و به دانشجویان خدمات مختلفی ارائه می‌دهد . برخی از خدمات کتابخانه‌های دانشگاهی عبارت است از :

۱ : آموزش مراجعان : هدف از آموزش مراجعان ، آماده کردن آنان برای بهره گیری مؤثر از کتابخانه ، پایگاه های اطلاعاتی و اینترنت به منظور دستیابی آسان به منابع اطلاعاتی مورد نیاز است .

۲ : خدمات تکثیر : وجود امکانات کپی برداری ، از ابتدایی ترین و متداول ترین خدمات در کتابخانه‌های دانشگاهی می‌باشد .

۳ : خدمات آگاهی رسانی جاری : خدمات آگاهی رسانی جاری یک کتابخانه دانشگاهی خوب ، متقاضی های خود را نسبت به اطلاعاتی که همیشه مورد علاقه آن ها‌ است روزآمد نگه می‌دارد . و از طریق آگاهی رسانی جاری ، اطلاعات مربوط را از مجلات ، مقالات ، کنفرانس ها و گزارش ها و کتابها را به هر وسیله و روش ممکن به اطلاع متقاضی می رساند .( صمدی ، ۱۳۸۲ )

۴ : اشاعه اطلاعات گزینشی : این فعالیت یک خدمت آگاهی رسانی جاری محسوب می شود که بر اساس نیازهای اطلاعاتی از پیش تایین شده مراجعان کتابخانه صورت می‌گیرد .

۲-۴-۷ : امانت بین کتابخانه ای در کتابخانه‌های دانشگاهی .

رشد عظیم تالیفات و انتشارات در نیم قرن گذشته و افزایش بهای کتاب و نشریات علمی باعث شده حتی بزرگ ترین کتابخانه‌های دانشگاهی نتوانند نیازهای اطلاعاتی مراجعان را تنها از طریق کتابخانه ی خود ، تهیه و ارائه دهند . به منظور رفع این مشکل ، کتابخانه‌های دانشگاهی باید از خدمات امانت بین کتابخانه ای استفاده نمایند . لازمه بهره گیری خدمات مؤثر بین کتابخانه ای ، وجود فهرستگان جامع و دقیق است .

۲-۴-۸ : ساختمان و تجهیزات کتابخانه‌های دانشگاهی .

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...