1. 1. . فیض ، علیرضا ، پیشین ، ص ۱۰۲ . ↑

1. 1. 1. – این پذیرش به نحو مطلق خلاف عدالت و انصاف است، زیرا کثرت قوانین، پیچیدگی های آن ها و نیز توسعه شهرها و روستاها و در نتیجه عدم اطلاع همه مردم از کلیه قوانین مصوب، آگاهی از قانون را در همه حال برای تمامی افراد میسر نمی سازد. ↑

      

   

1. 1. . شامبیاتی، هوشنگ ، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، چاپ هفتم، ص ۲۹ . ↑

1. 1. . شامبیاتی، هوشنگ ، پیشین ، ص ۳۰ . ↑

1. 1. – حکم شماره ۱۰۹۰/۸۴۸- ۱۷/۵/۱۶ . ↑

1. 1. – خاکی، صفر ،حقوق جزای عمومی، نشر سنجش اول، تهران ، ص ۵ . ↑

1. 1. – حکم شماره ۱۸۰۷- ۱۵/۸/۱۶ و ۱۸۰۰- ۱۵/۸/۱۶ . ↑

1. 1. – حکم شماره ۶۶۷۰- ۱/۱۰/۳۷ . ↑

1. 1. – مسئولیت کیفری ، پیشین ↑

1. 1. – در تألیف جزایی مفهوم جهل به قانون و اشتباه حکمی به یک معنی به کار رفته اند ، در واقع جهل و اشتباه دو تأسیس حقوقی مجزا نیست. زیرا ، در عمل اگر کسی بر اثر جهل به قانون یا به موضوع مرتکب جرم گردد درست مثل آن است که نسبت به حرمت و یا حلیت فعل خود مشتبه باشد. ‌بنابرین‏ ، شبهه ممکن است زاییده جهل باشد. کما آنکه ممکن است از غفلت یا بی التفاتی ناشی شده باشد. ↑

1. 1. – حکم شماره ی ۲۹۳-۲۰/۲/۱۷ . ↑

1. 1. – قدسی ، سید ابراهیم ، پیشین ، ص ۴۴ . ↑

1. 1. – مقبولی، محمد ، پیشین ، ص ۱۴۶ . ↑

1. 1. – العوجی، المصطفی؛ المسؤولیه الخباثیه، بیروت، مؤسسه نوفل ۱۹۸۵م ص۵۸۶ به بعد . ↑

1. 1. – نجفی، محمد حسن ، جواهر الکلام ، پیشین ، ج ۴۱، ص ۲۶۵٫ ↑

1. 1. – پیشین ، ص ۴۵۵ . ↑

1. 1. – خویی، آیت الله سید ابوالقاسم ، مبانی تکمله المنهاج، نشر مؤسسه‌ ی احیاء آثار المام خویی ، حد السرقه ص ۴۷ . ↑

1. 1. – خمینی ، امام روح الله ، تحریرالوسیله ، پیشین ، ج۲ ، ص ۴۵۶ . ↑

1. 1. – در اصول فقه، یکی از ادات عموم را «جمع محلی به ال» می دانند. در اینجا نیز «شبهات» جمع و با الف و لام همراه شده است. ↑

1. 1. – نک: تبصره ۱ و ۲ ماده ۸۲ و تبصره ۱ ماده ۱۲۴ و تبصره های ۶ و ۷ ماده ۲۱۲ قانون حدود قصاص. ↑

1. 1. – تک: مجلسی، محمد باقر ، بحارالانوار، پیشین ، ج ۷، ص ۲۸۵٫ ↑

1. 1. – در همین زمینه تک: وسایل الشیعه، ج ۱۸، صص ۳۹۵، ۳۹۶ و نیز احادیث باب ۲۷؛ شهید شانی، مسالک الافهام فی شرح شرایع الاسلام، ج ۲، کتاب الحدود، حدالشرب، صص ۳۳۸ ، ۳۴۹ ، فی حدالزنا، تحریر الوسیله، ج ۲،ص ۴۵۶ مسأله ۵، و نیز ص ۴۵۵، مسأله ۲، همچنین ص۴۸۳، مسأله ۳٫ ↑

1. 1. – قدسی ، سید ابراهیم ، پیشین ، ص ۱۴۴ . ↑

1. 1. – محقق حلی، شرایع الا سلام ، ج۴ ص ۱۴۷٫ ↑

1. 1. – خویی ، آیت الله سید ابوالقاسم ، پیشین ، ج ۱، ص ۳۲ ↑

1. 1. – نجفی ، محمد حسن ، پیشین ، ج۴۱ ، ص ۲۵۷ . ↑

1. 1. – مرعشی ، سید محمد حسن، دیدگاه های نو در حقوق کیفری اسلام، چاپ اول، نشر میزان، تهران: ۱۳۷۳، ص۱۰۶ . ↑

1. 1. – سوره ی مبارکه ی اسراء ، آیه ی ۳۳ . ↑

1. 1. – محقق حلی، شرایع الاسلام، یک جلد، کتاب الحدود، حد مرتد، ص ۳۵۸٫ ↑

1. 1. – شهید ثانی، مسالک الافهام، ج ۲، کتاب الحدود، حدّ مرتد، ص ۳۵۹٫ ↑

1. 1. – علامه حلی، تحریر الاحکام، ج ۲، کتاب الجنایات، ص ۲۴۹٫ ↑

1. 1. – پیشین ص ۲۵۱ . ↑

1. 1. – محقق حلی(محقق اول)، پیشین ، کتاب القصاص، ص ۳۶۳٫ ↑

1. 1. – شهید ثانی، مسالک الافهام، ج ۲، ص ۳۶۳٫ ↑

1. 1. – سیوطی، الاشباه و النظایر، ص ۱۲۳٫ ↑

1. 1. – در مبحث قبل، چهارمین نمونه فقهی حاکی از این بود که به استناد حصول شبهه ی ناشی از اذن مقتول به قتل خویشتن، فصاص ساقط می شود. برخی از فقها اظهار داشته اند که دیه نیز ساقط می شود؛ زیرا خود قاتل اذن داده است شهید ثانی مسالک الافهام، ج ۲، ص ۳۶۳٫ ↑

1. 1. – طباطبائی، سید محمد کاظم ، ریاض المسائل، ج ۲، کتاب الحدود، ص ۵۰۰٫↑

1. 1. – خمینی ، امام روح الله ، پیشین ، کتاب الحدود ، ص ۴۸۱ . ↑

1. 1. – فتحی ، بهنسی ، نظریات فی الفقه الجنایی الاسلامی، دراسه فقهیه مقارنه، ص ۱۸۷٫ ↑

1. 1. – طباطبایی ، سید محمد کاظم ، پیشین ، ص ۴۷۶ . ↑

1. 1. – رجوع کنید به : محقق حلی، شرایع الاسلام، ج ۴ ص ۱۵۷؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ج ۲، ص ۳۴۳٫ ↑

1. 1. – مرعشی ، سید محمد حسن، پیشین ، ص ۱۱۰ . ↑

1. 1. – قوامع الفضول ، ص ۴۱۷ . ↑

1. 1. – معرفت، محمد هادی ، قتل عمد، شبه عمد ، خطای محض ، ‌فصل‌نامه حق، شماره پنجم، فروردین و خرداد ۱۳۶۵ . ↑

1. 1. – سیوطی، الاشباه والنظائر، ص۱۲۲ ↑

1. 1. – شیخ صدوق، من لایحضره الفقهیه، ج۴،ص۵۳٫ ↑

1. 1. – طباطبائی، ریاض المسایل، ج۲، ص۴۹۵٫ ↑

1. 1. – حلی، ابن ادریس، السرائر،ج۳،ص۴۴۶٫ ↑

1. 1. – سرخسی، المبسوط،ج۹،ص۹۶٫ و نیز، جزیری در الفقه علی المذاهب الاربعه، ج۵،ص۸۷و۸۸٫ ↑

1. 1. – من لا یحضره الفقیه، ج‏۴، ص: ۵۶ ↑

1. 1. – روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج‏۱۰، ص: ۱۳۴ ↑

1. 1. – وسایل الشیعه، ج‏۸، ص: ۲۴۹ ↑

1. 1. – خوئی، تکمله المنهاج، ج۴۱،ص۱۶۸٫ ↑

1. 1. – خوئی، مبانی تکمله المنهاج،ج۴۱،حدسرقت،ص۴۷٫ ↑

1. 1. – خمینی، تحریرالوسیله،ج۲،ص۴۵۶٫ ↑

1. 1. – تبصره ۱و۲ ماده ۸۲ و تبصره ۱ ماده ۱۲۴ و تبصره های ۶و۷ماده ۲۱۲ قانون حدود و قصاص.ص ↑

1. 1. – برگرفته از کتاب قواعد فقه بخش جزائی سید مصطفی محقق داماد،ج۴،چ۵، ۱۳۸۴٫ ↑

1. 1. – سغناقی‌، ج‌ ۴، ص‌ ۱۷۲۴ـ۱۷۲۵ ↑

1. 1. – رجوع کنید به همان‌جا؛ ابن‌امیرالحاج‌، ج‌ ۲، ص‌ ۱۷۲ . ↑

1. 1. – رجوع کنید به کاظمی‌خراسانی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۱۲؛ مظفر، ج‌ ۳، ص‌ ۳۲ـ۳۶ . ↑

1. 1. – رجوع کنید به کاظمی‌خراسانی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۱۲؛ مظفر، ج‌ ۳، ص‌ ۳۲ـ۳۶ . ↑

1. 1. – آخوند خراسانی‌، ص‌۳۹۰؛ مظفر، ج‌ ۳، ص‌ ۳۲؛ واعظ‌ الحسینی‌، ج‌ ۲، ص‌ ۲۳۷ـ ۲۳۸ . ↑

1. 1. – پیشین ، ص ۵۹۳ و پیشین ، ص ۱۴۳ . ↑

1. 1. – روحانی‌، ج‌ ۳، ص‌۴۲۰ـ۴۲۱ . ↑

1. 1. – رجوع کنید به حرّعاملی‌، ج‌ ۱۵، ص‌ ۳۶۹ . ↑

1. 1. – برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به حجتی‌ بروجردی‌، ج‌ ۲، ص‌ ۲۱۲ـ ۲۱۳ . ↑

1. 1. – برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به کلینی‌، ج‌ ۱، ص‌ ۱۶۴، ج‌ ۵، ص‌ ۴۲۷؛ طوسی‌، ۱۴۰۱، ج‌ ۵، ص‌ ۷۲ـ۷۳ . ↑

1. 1. – برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به امامی‌، ج‌ ۴، ص ۸۲ـ۸۴؛ جعفری‌ لنگرودی‌، ۱۳۷۸ ش‌، ذیل‌ جهل‌ به‌ حکم‌؛ شامبیاتی‌، ج‌ ۲، ص‌ ۱۰۸ ـ ۱۱۲؛ عوده‌، ج‌ ۱، ص‌۴۳۰ـ۴۳۱؛ برای‌ شرایط‌ کاربرد این‌ قاعده‌ رجوع کنید به جعفری‌ لنگرودی‌،۱۳۷۶ ش‌، ص‌۶ـ۹ . ↑

1. 1. – رجوع کنید به شهیدثانی‌، ۱۳۷۴ ش‌، ص‌ ۳۰۷؛ عوده‌، ج‌ ۱، ص‌۴۳۰؛ محقق‌ داماد، ج‌ ۴، ص‌ ۲۶ـ ۲۸ . ↑

1. 1. – محقق‌ داماد، ج‌ ۴، ص‌ ۱۵ـ۱۶، ۲۵ . ↑

سوانح و حوادث هوایی

توسعه چشمگیر صنعت هوانوردی موجب شده است حمل و نقل هوایی از نقطه نظر ضریب ایمنی و امنیت در رأس کلیه انواع دیگر حمل و نقل قرارگیرد. ایمنی و امنیت هوانوردی دو عامل تهدید در هوانوردی محسوب می­شوند. این ها، دو روی یک سکه هستندکه هر دو، در صورت عدم توجه به آن­ها، موجب از بین رفتن اموال مردم، خسارت به جان افراد و تلف شدن انسان­ها می­شوند. اما این دو از لحاظ تعریف، دایره شمول و مقررات با هم کاملاً متفاوتند. مقررات ایمنی به مقررات و استانداردها مربوط است و هدف آن­ها این است که کشورها با رعایت استانداردهای مربوط به هواپیما، از حوادث و سوانح خسارت بار بکاهند. در حالی که مقررات امنیتی برای جلوگیری از اعمال مجرمان تدوین می­شوند که این اعمال حوادثی را در هواپیما ایجاد ‌می‌کنند. ایراد تعمدی خسارت، هواپیما ربایی و عملیات تروریستی جزء دسته دوم محسوب می­شوند. از ابتدای فعالیت هوانوردی، کشورها و جامعه بین ­الملل به ایمنی و امنیت هواپیما توجه داشته اند ولی پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، فشارها به رعایت مسائل امنیتی پررنگ­تر شده است. به هنگام وقوع سانحه یا حادثه، با توجه به پیچیدگی سیستم هواپیما، عوامل بسیار متعددی باید مورد بررسی قرارگیرد تا علت وقوع سانحه یا حادثه مشخص گردد. دقت فوق­العاده زیاد در صنعت هوانوردی موجب می­ شود هواپیما وسیله­ای امن تلقی شود که در صورت رعایت استانداردها، حادثه و سانحه صورت نگیرد و مسافران در طول پرواز احساس آرامش نمایند. پس از ساخت هواپیما، پروازها با تعداد محدود شروع شد و تاکنون هر سال به تعداد پروازها، طول پرواز و تعداد مسافران افزوده شده و برعکس از تعداد سوانح و حوادث به شدت کاسته شده است.

در سال ۱۹۹۸ حدود ۶۰۰۰ فروند هواپیما در سطح دنیا وجود داشت که این تعداد با انجام دوازده میلیون پرواز، بیست میلیون ساعت پرواز کردند. تعداد هواپیمای تجاری موجود در جهان در سال ۲۰۰۷ به ۲۰۷۰۲ فروند افزایش یافت که با انجام ۸/۲۰ میلیون پرواز، ۴۳ میلیون ساعت پرواز نمودند. از سال ۱۹۲۶ تاکنون، بدترین سال برای هوانوردی، سال ۱۹۲۹ بوده است که در آن سال ۵۱ سانحه بوقوع پیوسته بود که شامل یک سانحه برای هر یک میلیون مایل پرواز می­ شود. اگر میزان سوانح ثابت می ماند امروز باید شاهد ۷۰۰۰ سانحه در هر سال می­بودیم.^[۱۸۳]

یکی از علل ایمنی و امنیت حمل و نقل هوایی، قابل اطمینان بودن تحقیق ‌در مورد سوانح و حوادث هوایی و استفاده از نتایج تحقیق در توسعه هواپیمایی است. طبق آمارهایی که سازمان بین ­المللی هواپیمایی کشوری از میزان مرگ و میر در سال ۱۹۹۷ گزارش ‌کرده‌است نشان می­دهد از هر یک صد میلیون نفر مسافر در هر کیلومتر مسافرت فقط ۴% مسافر تلف ‌شده‌اند. علت دیگر امن بودن هواپیما را باید، پیشرفت تکنولوژی، برنامه ریزی مؤثر و مدیریت صحیح در صنعت هوانوردی جهانی و ایجاد فرهنگ رعایت اصول و مقررات هوانوردی در بین کشورهای عضو سازمان بین ­المللی هواپیمایی کشوری دانست.

قاضی دادگاه مانیتوبا در قضیه­ای می­گوید: خطر مرگ یا صدمه جسمانی جدی برای مسافرانی که از هواپیما برای مسافرت استفاده می­نمایند در مقایسه با سایر وسایل حمل و نقل فوق العاده زیاد است. وقتی برای هواپیمایی امکان ادامه پرواز وجود نداشته باشد معمولاً سقوط می­ کند و همه سرنشینان آن جان خود را از دست می­ دهند. به همین دلیل دستورالعمل­ها و مقررات دقیق برای هواپیما در نظرگرفته شده و اصرار بر این است که کلیه دست اندرکاران نسبت به اجرای کامل آن اقدام نمایند.^[۱۸۴] حال اگر نقصی در اجرای کامل استانداردها، دستورالعمل­ها و مقررات وجود داشته و موجب بروز سانحه یا حادثه­ای شود، بررسی این سانحه یا حادثه چگونه باید باشد؟ اتحادیه بین ­المللی خلبانان خطوط هوایی، مقاله­ای را با عنوان «گزارش خسارات غیرتنبیهی»^[۱۸۵] در سایت خود منتشر کرده ­اند که بنن و مک کلر^[۱۸۶] در مقاله خود به قسمت­ هایی از آن اشاره ‌کرده‌است. وی می­گوید شناسایی اشتباهات و عوامل خطرزا گام اصلی مدیریت سیستم ایمنی است. یک تحقیقی که در سطح بین ­المللی انجام شده نشان می­دهد که در بسیاری ازسوانح، به دلیل ترس از اینکه ممکن است از گزارشات تهیه شده برای تنبیه و مجازات افراد استفاده شود، تحقیقات مسیر درستی را طی نمی­کنند. وقتی ‌می‌توان از وقوع سوانح به عنوان تجربه برای آینده استفاده نمود که تحقیقات مربوط به سوانح در محیطی با «فرهنگ غیر تنبیه»^[۱۸۷] اجرا گردند. انتشار و تبادل اطلاعات برای رسیدگی کیفری و مجازات باید با محدودیت­هایی مواجه باشد.^[۱۸۸] این سیستمی است که ایکائو و دیگر سازمان­ های بین ­المللی ایمنی هوانوردی از آن حمایت ‌می‌کنند. البته این به آن معنی نیست که مرتکبین تخلف از مجازات مصون باشند زیرا شعار عدم مجازات موجب می­ شود کارکنان هواپیمایی از دقت لازم بدور بوده و امکان وقوع جرم نیز افزایش پیدا کند. همه تلاش­ها بر این است که آثار تنبیه و مجازات بر روی ایمنی هوانوردی ازبین برود ولی از مجازات متخلفین نیز چشم­پوشی نشود. وقتی کادر پرواز احتمال بدهند که خطری پرواز را تهدید می­ کند، و علی‌رغم وجود خطر به پرواز ادامه دهند باید به آن­ها به عنوان متخلف نگریسته و اقدام لازم صورت گیرد.

در این گفتار چگونگی انجام تحقیق و استفاده از آن در حقوق بین ­الملل و حقوق کشورها بخصوص جمهوری اسلامی ایران مورد مطالعه قرار می‌گیرد. ‌به این منظور ابتدا علت انجام تحقیق را بررسی نموده سپس انجام تحقیق در حوادث و سوانح هوایی را در کنوانسیون شیکاگو^[۱۸۹] و انکس ۱۳ مورد مطالعه قرار داده و در آخر مقررات داخلی بعضی از کشورها نظیر جمهوری اسلامی ایران را مورد بررسی قرار می­دهیم.

اهمیت تحقیق در حوادث هوایی توسط گروه تحقیق

1. 1. Kuan & Anjel

1. Tulsky

برعکس کودکان با نقص در کنترل توجه احتمالاً همزمان مشکلاتی را در همان جنبه از حافظه فعال دارند . پنینگتون و اوزونوف در سال ۱۹۹۶ کارکردهای اجرایی را به عنوان یک دامنه ی منحصر به فرد از توانایی هایی که شامل سازماندهی در فضا و مکان، بازداری انتخابی، تهیه ی پاسخ، برنامه ریزی و انعطاف پذیری است. در طول چند سال گذشته مربیان شروع به تشخیص نقش کنش های اجرایی در عملکرد آموزشگاهی نموده اند در حقیقت ضعف در فرایندهای کنش های اجرایی اغلب با مشکلات آموزشگاهی دانش آموزان و مخصوصاً با مشکلاتی که نیازمند هماهنگ ساختن بسیاری از مهارت هاست دیده می شود. فرایندهای کنش های اجرایی را می‌توانیم به عنوان قله ی کوه در نظر بگیریم، فردی که بر سر قله کوه ایستاده مانند دید یک پرنده از بالا یک دید پاناروما از منظره ی پایین دارد یا به عبارت دیگر یک دید اشرافی و اجمالی از یک تصویر بزرگ دارد . ایستادن در پایین کوه فقط منظره ای از هزاران درخت را به فرد نمایش می‌دهد. کنش های اجرایی به فرد اجازه می‌دهد تا حرکت روبه عقبی داشته باشد و به صورت انعطاف پذیری دید فرد را از منظره ی کلی به منظره ی جزئی مدیریت می‌کند.

ازآن جایی که بسیاری از تکالیف آموزشگاهی نیازمند هماهنگی و یکپارچه کردن خرده مهارت های چندگانه است و همچنین توانایی حرکت از سوی تم به جزئیات، ضعف در کنش های اجرایی می‌تواند تاثیر معناداری را در دقت و کارایی عملکرد دانش آموزان داشته باشد. کودکانی که مشکلاتی در کنش های اجرایی شان دارند اغلب اضافه بار شناختی را تجربه می‌کنند. به طوری که ورودی اطلاعات آنان بیش از خروجی آن است. این اطلاعات برای یک برنامه، سازماندهی شدن و اولویت بندی مبارزه می‌کنند در نتیجه اطلاعات مسدود شده در بالای این قیف قرار می گیرند. زیرا این دانش آموزان نمی توانند اطلاعات را به صورت سریع پردازش کنند و همچنین نمی توانند به صورت انعطاف پذیری از روش های دیگر استفاده کنند و در نهایت آنان نمی توانند جلوی مسدودشدن قیف را برای به انجام رساندن کار بگیرند. در نتیجه توانایی ورودی استدلال کردن مفهومی دانش آموزان با ضعف در کنش های اجرایی از خروجی مفهومی آنان قوی تر است در نتیجه این دانش آموزان در کلاس درس در نشان دادن آنچه می دانند بسیار ناکارا هستند و بسیار مشکل دارند . مهارت های مطالعه وعملکرد امتحانی آنان در معرض خطر است و همچنین درجه آموزشگاهی آنان ممکن است بازتاب توانایی عقلی آنان نباشد.

راهبردهای کنش های اجرایی به دانش آموزان برای رفتن به فراسوی محتوای افکارشان کمک می‌کند. به طوری که یادگیری چیزی بیشتراز یک نتیجه ی محض است ( ملتزرو کریسشنان، ۲۰۰۷ ). دانش آموزان نیاز دارند که یادبگیرند چطور اهدافشان را تعیین کنند، برنامه ریزی و اولویت بندی کنند، چطور مواد و اطلاعات را سازماندهی کنند و چگونه اطلاعات آموخته شده ی قبلی را به خاطر بیاورند و بازیابی کنند. چطور در بین روش های یادگیری و موقعیت های حل مسئله حرکت کنند و چطور برخود و کارشان نظارت کنند. تمام این فرایندهای کنش های اجرایی می‌توانند تا آخرین سطوح آن آموخته شوند .

۲-الف-۴-۶ مؤلفه‌ های کارکرد های اجرایی

1. اولویت ۲- برنامه ریزی ۳- سازماندهی ۴- انعطاف پذیری ۵- بازداری ۶- تصمیم گیری ۷-فرایندهای خود تنظیمی ۸- توجه و سیستم های حافظه ای که این فرایندها را هدایت می‌کنند ۹- حرکت

۲-الف-۴-۶-۱ اولویت

• • اولویت دادن به وسیله تخصیص دادن زمان و تلاش بیشتر برای پروژه های اصلی

• • دانستن اینکه جزئیات بسیار مهم هستند و این جزئیات می‌توانند در خواندن، یادداشت برداری و نوشتن نادیده گرفته شوند.

• برآورد این که برای خواندن و فهمیدن و ایجاد یک خروجی چقد زمان لازم است.

۲-الف-۴-۶-۲ سازماندهی

• • سازماندهی افکار

• • سازمان دهی مواد مانند یادداشت های کلاسی

• سازمان دهی فضای کار ( کاهش حواس پرتی و درهم و برهمی )

۲-الف-۴-۶-۳ حرکت

• • حرکت منعطف از سوی تم های اصلی به سوی جزئیات مربوط به خواندن، نوشتن یا تکالیف مطالعاتی

• • حرکت بین اعمال در حال انجام و میان کلمات و محاسبات ریاضی

• دسترسی به حافظه کاری

۲-الف-۴-۷ مداخله وافزایش کارایی حافظه فعال

• • رعایت تسلسل، پیوستگی و بیش نیازها در تهیه و تدوین محتوای آموزشی (ارتباط افقی و عمودی محتوای آموزشی )

• • اجتناب از ارائه اطلاعات انبوه در یک زمان. اگر تکلیف پیچیده است آن را به گام های ساده تبدیل کنید و طول جمله را کاهش دهید. پیچیدگی معنایی آن ها را کم کنید (اشکال ساده جملات معلوم به جای مجهول) و تشابه به واژگان را افزایش دهید.

• • تلفیق فیزیکی محتوا و مواد یادگیری

• • حذف زواید. آموزش های ساده و خلاصه بدهید. اگر کودک نمی تواند آموزش ها را به خاطر بیاورد آن ها را تکرار کنید.

• • استفاده از بیش سازمان دهنده ها (کار پیوند بین دانش قبلی و اطلاعات جدید در حافظه فعال انجام می شود ) .

• • استفاده از طرحواره ها

• • آرام کردن سرعت گفتار

• کاهش دادن سطح اضطراب (ارجمند نیا).

الگوی حافظه کاری چندین مزیت نسبت به انباره حافظه کوتاه مدت فرض شده توسط اتکینسون و شفرین(۱۹۶۸) دارد. اول این که، نظام حافظه کاری، هم پردازش فعال و هم ذخیره گذرا اطلاعات را در بر می‌گیرد و همچنین در همه تکالیف شناختی پیچیده مانند فهم و استدلال در گیر است. دوم این که الگوی حافظه کاری، مرور ذهنی کلامی را مانند یک فرایند اختیاری در حلقه واج شناختی ایجاد می‌کند. این موضوع نسبت به مرور ذهنی عظیم در الگوی چند انباره ای اتکینسون و شفرین واقع گرایانه تر است. شایان ذکر است که حافظه کاری و سازماندهی از جمله راهبردهای شناختی و فرا شناختی هستند که نقش مهم و کلیدی در یادگیری خواندن ‌و نوشتن بازی می‌کنند و بهترین و کامل ترین راهبردها جهت مطالعه و یادگیری به شمار می‌روند.

۲-ب: پیشینه پژوهش

۲-ب-۱ پژوهش های داخل کشور

عابدی و آقابابایی (۱۳۹۰) در پژوهشی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی (حافظه فعال و بازداری پاسخ ) را بر بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان دختر پایه­ سوم ابتدایی با ناتوانی یادگیری املا در شهر اصفهان بررسی کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی( حافظه فعال و بازداری پاسخ ) بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش ­آموزان با ناتوانی یادگیری املا از لحاظ آماری معنادارمی باشد. همچنین بین دو روش آموزش کارکرد اجرایی هردو سهم برابری برای بهبود عملکرد دانش آموزان با ناتوانی یادگیری املا داشته اند.

۲-۴-۲٫ مطالعه و رشد

رشد کودک را عوامل مؤثر زیادی تقویت می‌کند. اگر به تجارب غنی‌ای که توسط خانه، مدرسه و گروه‌های همسالان فراهم می‌شوند توجه نکنیم، به راحتی می‌توان مبالغه کرد. مطالعه کتاب و مقالات سازنده رشد است. به منظور بررسی دقیق تر کمک مطالعه به فرایند رشد، جنبه‌های مختلفی از آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد: (یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص۴۹)

۲-۴-۲-۱٫ مطالعه و رشد جسمانی

آشکارا کودک بدون گوش فرا دادن به داستان‌ها یا مطالعه کتاب‌ها، از نظر جسمانی و تن کار شناختی می‌تواند به رشد خود ادامه دهد. ولی در مرحله‌ای کودکان اساس بازی‌هایشان را بر عقایدی که از یک داستان یا مجموعه‌ای از داستآن‌ها که شنیده، دیده و یا خوانده‌اند قرار می‌دهند و ممکن است بازی‌های جست و خیزی آن‌ ها نظام‌مندتر و پرمحتواتر شود. ( یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص۴۶)

۲-۴-۲-۲٫ مطالعه و رشد عقلانی

وظیفه عمده مطالعه کسب اطلاعات برای یادگیری بیشتر در باره محیط اطراف است. در این فرایند، مهارت‌های خود را با دخیل شدن در رهیافت‌های عقلانی مختلف توسعه می‌دهیم. برخی از انواع مطالعه، به تفکر هوشمندانه، عقاید نقادانه، مفاهیم و ساختارهایی که بر مهارت‌ها و مشاهدات انتقادی بنا نهاده شده‌اند و در مراحل پیشرفته‌تر به خردمندی منجر می‌شوند، نیاز دارند. ( یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص۴۸)

۲-۴-۲-۳٫ مطالعه و رشد زبانی

مطالعه، لذت بردن از زبان و کاربرد مهیج و روشنگر زبان توسط افرادی است که در به کار بردن زبان نوشتاری کار کشته‌اند. مطالعه در کودکی به طور عمده به رشد گنجینه واژگان مربوط می‌شود و آن را توسعه می‌دهد. رشد زبانی به معنای بهبود تفکر به منظور درک و کشف بهتر جهان و کاویدن و لذت بردن از آن است. (یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص ۵۰)

۲-۴-۲-۴٫ مطالعه و رشد عاطفی

بخش عظیمی از آنچه خوانده می‌شود از آهنگ های مهر کودک تا داستان های پریان و رمان های نوجوانان، فرد را قادر می‌سازد تا دامنه‌ای از عواطف را تجربه کند. انسان به هنگام مطالعه، از اینکه توانایی برون رفت از شرایط عاطفی را دارد، احساس امنیت می‌کند. این خود محرکی است که به فرایند تکوین عادت به مطالعه و تجربه لذت بخش آن یاری می‌رساند. تجربه های عاطفی حین مطالعه، ممکن است به برخی تنش‌ها ‌بینجامد. لیکن خواننده می‌تواند خود را از تنش‌ها خلاصی بخشد. پایان خوش داستان‌ها راه دیگر خلاصی از این تنش‌هاست.

در داستان و رمان کودک خیال می‌کند این حوادث در گذشته روی داده‌اند و این، به آسودگی خیال خواننده کمک می‌کند و حتی درک عمیق تری از انسان‌های پیرامون او را برایش امکان پذیر می‌سازد. (یغمایی وخندان ،۱۳۸۳،ص۵۲)

۲-۴-۲-۵٫ مطالعه و رشد شخصیتی

مواجهه با مجموعه‌ بزرگی از کتاب‌ها، کودکان را قادر می‌سازد تا علایق خود را کشف کنند. مواد خواندنی در پرتو شناخت جنسی، قومی، فرهنگی، جغرافیایی، مذهبی و اخلاقی می‌توانند به خودشناسی ‌بینجامد و یا اینکه نشان می‌دهند دیگران نیز تعارضات مشابهی ‌داشته‌اند و با این حال به زندگی خود ادامه داده‌اند. (یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص ۵۴)

۲-۴-۲-۶٫ مطالعه و رشد اجتماعی

در داستان‌هایی که در آن‌ ها گروه‌هایی از موجودات با یکدیگر زندگی می‌کنند و باهم در ارتباط‌اند، کودک، موقعیت‌های اجتماعی گوناگون را تجربه می‌کند. پرهیز از خشونت، همکاری با دیگران در انجام کارها، صبر و شکیبائی در برخورد با دیگران، احترام به بزرگترها، عشق ورزیدن به انسان‌ها در بسیاری از داستان‌ها وجود دارد.(یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص ۵۵)

۲-۴-۲-۷٫ مطالعه و رشد اخلاقی

تکوین اجتماعات بشری بدون اخلاق امکان پذیر نخواهد بود. گفته شده که در ادبیات کودکان، نباید پیام اخلاقی را صریحاً به خواننده عرضه کرد. به هر حال بخشی از رسالت ادبیات کودکان راه گشایی تفکر اخلاقی برای کودک و پرکردن «خلاء اخلاقی» است که گریبانگیر بشر مدرن است. (یغمایی وخندان،۱۳۸۳،ص۵۷)

۲-۵٫ خواندن

خواندن می‌تواند زیر مجموعه‌ مطالعه باشد. عملی که در آن دیدن، شناسایی کردن علایم نوشتاری، تبدیل علائم نوشتاری به صوتی، درک مجموعه‌ علائم و آواها و در نتیجه درک معنا از آن حاصل می‌شود؛ اما این درک با هدف آموختن یا آگاه شدن و یا لذت بردن می‌باشد. میر هادی خواندن رابه دو شاخه خواندن آزاد و خواندن مفید تعریف کرده که در یکی لذت بردن و سرگرم شدن هدف اصلی است و هر آنچه حاصل شود برنامه ریزی نشده است و در دیگری خواننده خود را از ابتدا پایبند اهدافی خاص قرار می‌دهد و در پایان نتایج را می‌سنجد. مثل آموختن کاری.تنها در صورت توالی این دو روش است که عادت به خواندن شکل می‌گیرد. (نقل در قزل ایاغ، ۱۳۸۶، ص ۲۲)

در شرایط معمولی خواندن عبارت است از فرایند تشخیص حروف چاپی یا نوشته شده و نیز گروهی ازحروف که لغت را تشکیل می‌دهند و مفهومی را از طریق یک ساخت تصویری منتقل می‌کنند و هم چنین درک معنی گروهی از لغات که «جمله» نامیده می‌شود. هرچند خواندن پایان همه چیز نیست ولی وسیله‌ای برای رسیدن به پایان است و به علت برخی اهداف معین انجام می‌شود. خواندن به منظور انجام کار یا تفریح انجام می‌شود در موارد زیر کار تلقی می‌شود:

1. 1. برای فهمیدن علائم و جهت ها؛

1. 1. برای متقاعد کردن دیگران؛

1. 1. برای یادگیری نحوه عمل در موقعیت تازه؛

1. برای فهمیدن آنچه در دنیای پیرامون ما اتفاق افتاده است.

خواندن را وقتی از نوع تفریحی می‌دانیم که:

1. 1. باعث سپری شدن اوقات فراغت شود؛

1. 1. باعث فرارکردن از واقعیات سخت زندگی شود؛

1. 1. بینشی را به ماهیت و انگیزه های انسانی بدهد؛

1. 1. باعث تجسم کردن تجربیات متداول روزانه در ذهن شود؛

1. 1. باعث ارضای کنجکاوی ‌در مورد فرد یا اسرار طبیعت گردد؛

1. 1. احساس لذت و شادی در دیگران به وجود آورد؛

1. باعث لذت بردن از تخیلات احساسی شود. (موهان واج، ۱۳۸۸،ص ۱۱۰)

منصوریان (۱۳۸۹) در تفاوت بین مطالعه Study و خواندن Reading بیان می‌کند: مطالعه، خواندن هدفدار فرد در باره موضوعی است که از قبل برنامه ریزی‌‌کرده‌است. به عبارتی، مطالعه اغلب با سوالی در ذهن خواننده و نیاز اطلاعاتی وی آغاز می‌شود. مطالعه در این مفهوم فراتر از خواندن منابع اطلاعاتی است و حتی شامل همه‌ فعالیت‌های ذهنی دیگر فرد در آن زمینه‌ی موضوعی هم می‌شود. بر این اساس خواندن به قصد سرگرمی و لذت را نمی‌توان مطالعه محسوب کرد. پس دامنه خواندن محدود به منابع نوشتاری است و نیز هدف خواندن می‌تواند تنها سرگرمی و لذت باشد، اگرچه مطالعه هدف دار دریک زمینه‌ی موضوعی هم نوعی «خواندن » است. (ص ۳۲)

تحقیقات نشان داده که کودکان و نوجوانان در هر جامعه فعالترین خوانندگان به حساب می‌آیند. اما به گفته‌ اسکار پیت «هیچ ضمانتی برای تداوم خواندن آن‌ ها وجود ندارد» پس وظیفه بزرگسالان تنها به ایجاد اشتیاق خواندن خلاصه نمی‌شود بلکه بایستی در جهت تداوم خواندن گام به گام با آن‌ ها همراه باشند تا عادت به خواندن شکلی پایدار به خود بگیرد.

گزارش‌های سالانه شامل صورت‌های مالی اساسی و یادداشتهای همراه می‌باشند. بر اساس استاندارهای حسابداری مالی ایران (بند هشت استاندارد شماره یک: نحوه ارائه صورت‌های مالی) صورت‌های مالی اساسی عبارتند از:

الف: ترازنامه ب: صورت سود وزیان ج: صورت سود و زیان جامع و د: صورت جریان وجه نقد

صورت جریان وجه نقد به عنوان گزارش دهنده تغییرات در وجه نقد شرکت یکی از صورت های مالی اساسی است که می‌تواند عملکرد مدیریت را نمایش دهد. وجه نقد ناشی از عملیات به عنوان مهمترین آیتم صورت جریان وجه نقد نشان دهنده میزان وجوه وارد شده به شرکت از محل فعالیت های عملیاتی است این معیار حسابداری توسط تصمیم گیرندگان جهت تعیین عملکرد مدیریت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲-۴-۱- هدف گزارشگری وجه نقد

نقش عمومی حسابداری و گزارشگری مالی فراهم نمودن اطلاعاتی سودمند برای استفاده کنندگان برون سازمانی ‏‏‎که مبادرت به اتخاذ تصمیمات تخصیص منابع می‌کنند می‌باشد. حسابداری و گزارشگری مالی باید اطلاعاتی منصفانه در اختیار سرمایه گذاران بگذارد تا تخصیص اثر بخش منابع محدود در بازارهای سرمایه و سایر بازارها را بهبود بخشد.

اهداف گزاشگری مالی با برآورده ساختن این نقش در ارتباط هستند و در جهت مقاصد عام گزارشگری مالی توسط واحدهای تجاری حرکت می‌کنند بر اساس بیانیه شماره یک هیات استانداردهای حسابداری مالی دومین هدف گزارشگری مالی ارائه اطلاعاتی است که سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان حاضر و باالقوه و سایر استفاده کنندگان را در ارزیابی مبالغ زمان بندی واحتمال دریافتهای نقدی آتی حاصل از سود سهام یا بهره و نیز عواید حاصل از فروش، بازخرید یا سررسید اوراق بهادار و یا وامها کمک نماید از آنجا که جریان‌های نقدی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان با جریان‌های نقدی واحد تجاری مرتبط می‌باشند گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را ارائه نماید تا سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و سایرین را در ارزیابی زمان بندی مبالغ و احتمال خالص جریان‌های ورودی نقد به واحد تجاری یاری دهد. ‌بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۲ مبلغ جریان‌های نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، یکی از شاخص‌های اصلی ارزیابی عملیات واحد تجاری است و این موضوع را نشان می‌دهد که عملیات شرکت تا چه میزان به جریان‌های نقد کافی جهت بازپرداخت وامها، نگهداشت توان عملیاتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام منجر شده و انجام سرمایه گذاریهای جدید را بدون تمسک به منابع مالی خارج از واحد تجاری میسر ‌کرده‌است. ارائه اطلاعات درباره جزئیات جریان‌های نقدی عملیاتی تاریخی، در کنار سایر اطلاعات، برای پیش‌بینی جریان‌های نقدی آتی مفید خواهد بود.

این هدف با منافع سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان در رابطه با دریافت نقد حاصل از سرمایه گذاریشان و وامدهی آنان به شرکت ارتباط پیدا می‌کند. همچنین این هدف انتظارات جریان نقدی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان را با جریان نقدی شرکت مرتبط می‌سازد بدین معنی که توانایی شرکت در پرداخت سود سهام و بهره و نیز در پرداخت قیمت اوراق بهادارش، تحت تاثیر توانایی شرکت در ایجاد جریان‌های نقدی مطلوب قرار می‌گیرد.

هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه شماره پنج مفاهیم حسابداری ویژگی‌های مثبتی که صورت گردش وجوه نقد می بایست در بر داشته باشد بیان نموده است:

اطلاعات سودمندی را ‌در مورد فعالیت‌های بنگاه در تحصیل وجه نقد از طریق عملیات جاری به منظور بازپرداخت بدهیها تقسیم سود یا سرمایه گذاری مجدد به منظور حفظ یا توسعه ظرفیت عملیاتی ‌در مورد فعالیت‌های تامین مالی چه از طریق استقراض و چه از طریق صاحبان سرمایه و همچنین ‌در مورد فعالیت‌های سرمایه گذاری یا پرداخت‌های نقدی ارائه می‌کند استفاده مهم از اطلاعات مربوط به دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی جاری به منظور کمک به دستیابی عواملی همچون نقدینگی بنگاه انعطاف پذیری مالی، سود آوری و ریسک می‌باشد.

۲-۴-۲- صورت جریان وجوه نقد

جهت نیل به اهداف حسابداری و گزارشگری مالی اطلاعات متنوعی مورد نیاز است که از طریق صورت‌های مالی اساسی تحقق می‌یابد. صورت‌های مالی اساسی شامل موارد زیر می‌شوند: الف:ترازنامه ب: صورت سود و زیان پ: صورت سود و زیان ت: صورت جریان وجوه نقد

ترازنامه که آن را صورت وضعیت مالی نیز می‌نامند دارائیها،بدهیها و حقوق صاحبان سهام یک واحد تجاری را در یک زمان مشخص گزارش می‌کند. این صورت وضعیت مالی ماهیت و مقدار سرمایه گذاری در اقلام دارائیهای شرکت تعهد به بستانکاران و خالص حقوق صاحبان سهام را ارائه می کند. ‌بنابرین‏ به پیش‌بینی مبالغ زمانبندی و عدم اطمینان جریان‌های نقدی آینده کمک می‌کند.

صورت سود و زیان گزارشی است که عموماً اطلاعاتی در باره سود آوری و نتیجه عملیات واحد تجاری طی یک دوره زمانی مشخص را افشا می کند. این صورت مالی صرفاً بیانگر موفقیت یا عدم موفقیت واحد تجاری در نائل شدن به هدف سودآوری عملیاتی می‌باشد. سرمایه گذاران و اعتباردهندگان از این گزارش اطلاعاتی را به دست می آورند که می‌توانند بدان وسیله مبالغ زمانبندی و عدم اطمینان جریان‌های نقدی آینده را پیش‌بینی کنند.

صورت جریان‌های نقدی، جریان‌های نقدی ورودی و خروجی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی طی یک دوره مالی را نشان می‌دهد. این صورت مالی می‌تواند ‌در مورد توانایی واحد تجاری در ایجاد جریان‌های آتی وجه نقد، توانایی واحد تجاری در اجرای تعهدات آتی و پرداخت سود سهام تعیین دلایل تفاوت بین سود خالص و جریان‌های نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی چگونگی تاثیر مبادلات نقدی و غیر نقدی بر فعالیت‌های سرمایه گذاری و تامین مالی اطلاعاتی ارائه نماید.

هدف اصلی صورت جریان وجوه نقد ارائه اطلاعات مربوط به جریان‌های ورودی و خروجی وجه نقد یک شرکت در طی یک دوره مالی است. صورت جریان وجوه نقد باید اطلاعاتی ارائه دهد که استفاده کنندگان از اطلاعات را در ارزیابی توان شرکت برای ایجاد خالص جریان‌های نقدی مثبت آتی، ارزیابی شرکت ‌در پرداخت بدهی ها و سود سهام، درک تفاوت بین سود خالص شرکت و خالص جریان‌های نقدی آن و تاثیر مبادلات سرمایه گذاری و تامین مالی را بر وضعیت مالی شرکت یاری دهد.

‌بنابرین‏ صورت جریان وجوه نقد باید اطلاعاتی در رابطه با فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی و خالص افزایش یا کاهش وجه نقد طی یک دوره مالی را گزارش کند.

گزارش منابع و مصارف (افزایش یا کاهش ‌در وجوه نقد) باعث می شود که سرمایه گذاران،بستانکاران و سایر استفاده کنندگان از صورت‌های مالی بدانند که برای منابع نقدی شرکت چه اتفاقی افتاده است.

به طور کلی صورت جریان‌های نقدی باید پاسخگوی پرسش‌های زیر باشد:

۱: وجوه نقد طی دوره از کجا آمده است؟

۲: وجوه نقد طی دوره به چه مصرفی رسیده است؟

۳: در مانده وجوه نقد در طی دوره چه تغییراتی رخ داده است؟

۲-۴-۳- سیر تاریخی صورت جریان‌های نقدی

گزارشگری جریان‌های نقدی سالیان سال مورد توجه تئوری پردازان و صاحب نظران حسابداری و همچنین استفاده کنندگان از صورت‌های مالی بوده است. طی دهه های ۱۹۶۰و۱۹۷۰ میلادی نهادهای مسئول بیانیه هایی دال بر توصیه یا الزام شمول صورت جریان وجوه در گزارش‌های مالی شرکت‌ها منتشر ساختند. نخستین صورت‌های مالی پیشنهادی در آمریکا صورت ‍‍” از کجا آمده و ‌در کجا مصرف شده ” بود.