گزارش‌های سالانه شامل صورت‌های مالی اساسی و یادداشتهای همراه می‌باشند. بر اساس استاندارهای حسابداری مالی ایران (بند هشت استاندارد شماره یک: نحوه ارائه صورت‌های مالی) صورت‌های مالی اساسی عبارتند از:
الف: ترازنامه ب: صورت سود وزیان ج: صورت سود و زیان جامع و د: صورت جریان وجه نقد
صورت جریان وجه نقد به عنوان گزارش دهنده تغییرات در وجه نقد شرکت یکی از صورت های مالی اساسی است که می‌تواند عملکرد مدیریت را نمایش دهد. وجه نقد ناشی از عملیات به عنوان مهمترین آیتم صورت جریان وجه نقد نشان دهنده میزان وجوه وارد شده به شرکت از محل فعالیت های عملیاتی است این معیار حسابداری توسط تصمیم گیرندگان جهت تعیین عملکرد مدیریت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۲-۴-۱- هدف گزارشگری وجه نقد
نقش عمومی حسابداری و گزارشگری مالی فراهم نمودن اطلاعاتی سودمند برای استفاده کنندگان برون سازمانی که مبادرت به اتخاذ تصمیمات تخصیص منابع می‌کنند می‌باشد. حسابداری و گزارشگری مالی باید اطلاعاتی منصفانه در اختیار سرمایه گذاران بگذارد تا تخصیص اثر بخش منابع محدود در بازارهای سرمایه و سایر بازارها را بهبود بخشد.
اهداف گزاشگری مالی با برآورده ساختن این نقش در ارتباط هستند و در جهت مقاصد عام گزارشگری مالی توسط واحدهای تجاری حرکت می‌کنند بر اساس بیانیه شماره یک هیات استانداردهای حسابداری مالی دومین هدف گزارشگری مالی ارائه اطلاعاتی است که سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان حاضر و باالقوه و سایر استفاده کنندگان را در ارزیابی مبالغ زمان بندی واحتمال دریافتهای نقدی آتی حاصل از سود سهام یا بهره و نیز عواید حاصل از فروش، بازخرید یا سررسید اوراق بهادار و یا وامها کمک نماید از آنجا که جریانهای نقدی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان با جریانهای نقدی واحد تجاری مرتبط می‌باشند گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را ارائه نماید تا سرمایه گذاران، اعتبار دهندگان و سایرین را در ارزیابی زمان بندی مبالغ و احتمال خالص جریانهای ورودی نقد به واحد تجاری یاری دهد. بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۲ مبلغ جریانهای نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، یکی از شاخص‌های اصلی ارزیابی عملیات واحد تجاری است و این موضوع را نشان می‌دهد که عملیات شرکت تا چه میزان به جریانهای نقد کافی جهت بازپرداخت وامها، نگهداشت توان عملیاتی واحد تجاری و پرداخت سود سهام منجر شده و انجام سرمایه گذاریهای جدید را بدون تمسک به منابع مالی خارج از واحد تجاری میسر کرده‌است. ارائه اطلاعات درباره جزئیات جریانهای نقدی عملیاتی تاریخی، در کنار سایر اطلاعات، برای پیش‌بینی جریانهای نقدی آتی مفید خواهد بود.
این هدف با منافع سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان در رابطه با دریافت نقد حاصل از سرمایه گذاریشان و وامدهی آنان به شرکت ارتباط پیدا می‌کند. همچنین این هدف انتظارات جریان نقدی سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان را با جریان نقدی شرکت مرتبط می‌سازد بدین معنی که توانایی شرکت در پرداخت سود سهام و بهره و نیز در پرداخت قیمت اوراق بهادارش، تحت تاثیر توانایی شرکت در ایجاد جریانهای نقدی مطلوب قرار می‌گیرد.
هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه شماره پنج مفاهیم حسابداری ویژگی‌های مثبتی که صورت گردش وجوه نقد می بایست در بر داشته باشد بیان نموده است:
اطلاعات سودمندی را در مورد فعالیت‌های بنگاه در تحصیل وجه نقد از طریق عملیات جاری به منظور بازپرداخت بدهیها تقسیم سود یا سرمایه گذاری مجدد به منظور حفظ یا توسعه ظرفیت عملیاتی در مورد فعالیت‌های تامین مالی چه از طریق استقراض و چه از طریق صاحبان سرمایه و همچنین در مورد فعالیت‌های سرمایه گذاری یا پرداخت‌های نقدی ارائه می‌کند استفاده مهم از اطلاعات مربوط به دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی جاری به منظور کمک به دستیابی عواملی همچون نقدینگی بنگاه انعطاف پذیری مالی، سود آوری و ریسک می‌باشد.
۲-۴-۲- صورت جریان وجوه نقد
جهت نیل به اهداف حسابداری و گزارشگری مالی اطلاعات متنوعی مورد نیاز است که از طریق صورت‌های مالی اساسی تحقق می‌یابد. صورت‌های مالی اساسی شامل موارد زیر می‌شوند: الف:ترازنامه ب: صورت سود و زیان پ: صورت سود و زیان ت: صورت جریان وجوه نقد
ترازنامه که آن را صورت وضعیت مالی نیز می‌نامند دارائیها،بدهیها و حقوق صاحبان سهام یک واحد تجاری را در یک زمان مشخص گزارش می‌کند. این صورت وضعیت مالی ماهیت و مقدار سرمایه گذاری در اقلام دارائیهای شرکت تعهد به بستانکاران و خالص حقوق صاحبان سهام را ارائه می کند. بنابرین به پیش‌بینی مبالغ زمانبندی و عدم اطمینان جریانهای نقدی آینده کمک می‌کند.
صورت سود و زیان گزارشی است که عموماً اطلاعاتی در باره سود آوری و نتیجه عملیات واحد تجاری طی یک دوره زمانی مشخص را افشا می کند. این صورت مالی صرفاً بیانگر موفقیت یا عدم موفقیت واحد تجاری در نائل شدن به هدف سودآوری عملیاتی می‌باشد. سرمایه گذاران و اعتباردهندگان از این گزارش اطلاعاتی را به دست می آورند که می‌توانند بدان وسیله مبالغ زمانبندی و عدم اطمینان جریانهای نقدی آینده را پیش‌بینی کنند.
صورت جریانهای نقدی، جریانهای نقدی ورودی و خروجی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی طی یک دوره مالی را نشان می‌دهد. این صورت مالی می‌تواند در مورد توانایی واحد تجاری در ایجاد جریانهای آتی وجه نقد، توانایی واحد تجاری در اجرای تعهدات آتی و پرداخت سود سهام تعیین دلایل تفاوت بین سود خالص و جریانهای نقدی حاصل از فعالیت‌های عملیاتی چگونگی تاثیر مبادلات نقدی و غیر نقدی بر فعالیت‌های سرمایه گذاری و تامین مالی اطلاعاتی ارائه نماید.
هدف اصلی صورت جریان وجوه نقد ارائه اطلاعات مربوط به جریانهای ورودی و خروجی وجه نقد یک شرکت در طی یک دوره مالی است. صورت جریان وجوه نقد باید اطلاعاتی ارائه دهد که استفاده کنندگان از اطلاعات را در ارزیابی توان شرکت برای ایجاد خالص جریانهای نقدی مثبت آتی، ارزیابی شرکت در پرداخت بدهی ها و سود سهام، درک تفاوت بین سود خالص شرکت و خالص جریانهای نقدی آن و تاثیر مبادلات سرمایه گذاری و تامین مالی را بر وضعیت مالی شرکت یاری دهد.
بنابرین صورت جریان وجوه نقد باید اطلاعاتی در رابطه با فعالیت‌های عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی و خالص افزایش یا کاهش وجه نقد طی یک دوره مالی را گزارش کند.
گزارش منابع و مصارف (افزایش یا کاهش در وجوه نقد) باعث می شود که سرمایه گذاران،بستانکاران و سایر استفاده کنندگان از صورت‌های مالی بدانند که برای منابع نقدی شرکت چه اتفاقی افتاده است.
به طور کلی صورت جریانهای نقدی باید پاسخگوی پرسش‌های زیر باشد:
۱: وجوه نقد طی دوره از کجا آمده است؟
۲: وجوه نقد طی دوره به چه مصرفی رسیده است؟
۳: در مانده وجوه نقد در طی دوره چه تغییراتی رخ داده است؟
۲-۴-۳- سیر تاریخی صورت جریانهای نقدی
گزارشگری جریانهای نقدی سالیان سال مورد توجه تئوری پردازان و صاحب نظران حسابداری و همچنین استفاده کنندگان از صورت‌های مالی بوده است. طی دهه های ۱۹۶۰و۱۹۷۰ میلادی نهادهای مسئول بیانیه هایی دال بر توصیه یا الزام شمول صورت جریان وجوه در گزارش‌های مالی شرکت‌ها منتشر ساختند. نخستین صورت‌های مالی پیشنهادی در آمریکا صورت ” از کجا آمده و در کجا مصرف شده ” بود.
