مدل IAS ^[۷] برای سنجش نگرش اینترنتی از چهار مؤلفه تشکیل شده­، که شامل خودکارآمدی در استفاده از اینترنت، لذت‌بخش بودن اینترنت، اضطراب اینترنتی، و مفید بودن اینترنت ‌می‌باشد. این مدل در نمودار ۱-۱ نشان داده می­ شود:

شکل۱-۱: مدل سنجش نگرش اینترنتی

منبع: حقایق و همکاران،۱۳۸۷، ص ۶٨

در این پژوهش به بررسی تأثیر دوره کارشناسی بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به اینترنت که شامل چهار خرده مقیاس احساس خودکارآمدی، مفید دانستن اینترنت، اضطراب اینترنت، و لذت‌بخش بودن اینترنت است مبادرت می­ شود.

با توجه به موارد ذکر شده، تأثیر دوره کارشناسی کتابداری در بین دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان این رشته نسبت به اینترنت، به عنوان یک دسته بسیار مهم از کاربران اینترنت و مقایسه با سایر دانشجویان دانشگاه ­های مذبور، مهم و لازم به نظر می ­آید. دلیل انتخاب این دو دانشگاه، حضور دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع­رسانی به صورت حضوری و تمام وقت در سطح دو دانشگاه مذبور در شهر اصفهان است.

۱-۲- اهداف پژوهش

۱-۲-۱- اهداف کلی

هدف کلی پژوهش تعیین اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به اینترنت است.

بر این قرار اهداف جزیی عبارت است از:

۱-۲-۲- اهداف جزیی

1. 1. تعیین اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به اضطراب اینترنتی؛

1. 1. تعیین اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به مفید بودن اینترنت؛

1. 1. تعیین اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به لذت‌بخش بودن اینترنت؛

1. تعیین اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به احساس خودکارآمدی در استفاده از اینترنت.

۱-۳- اهمیت و ارزش پژوهش

اهمیت، جایگاه و چگونگی استفاده از رایانه، اینترنت و فناوری اطلاعات، یکی از زمینه‌های پژوهشی و نظری در تحلیل‌های اجتماعی تلقی شده و حوزه های جدید نظری و پژوهشی در علوم اجتماعی نوین را به خود اختصاص داده­است. در سال­های اخیر، شیوع استفاده از اینترنت در سراسر جهان در حال افزایش است. تخمین زده می­ شود که میلیون­ها نفر از اینترنت استفاده ‌می‌کنند و میزان آن به صورتی روزآمد افزایش می­یابد.

برخی‌ از صاحب‌نظران، دوره‌ حاضر را به عصر رایانه و اینترنت تشبیه‌ می‌کنند. متناسب‌ با نفوذ رایانه در عرصه‌های‌ مختلف‌ حیات‌ اجتماعی‌، هر یک‌ از افراد جامعه از تجربه‌ عملی‌ کوتاه‌ با رایانه و اینترنت برخوردار است. محاسبات‌، عملیات‌ بانکی‌، و سازوکارهای‌ رایانه‌ای، معرف‌ تجربه عملی‌ مذکور تلقی‌ می‌شود. ‌بنابرین‏، افراد متناسب با‌ تجارب خود دارای‌ واکنش‌های‌ مثبت‌ و منفی ‌نسبت‌ به‌ رایانه و اینترنت هستند و‌ محققان، موضوعات‌ مذکور را در قالب‌ نگرش‌های افراد نسبت‌ به‌ رایانه و اینترنت مورد سنجش‌ قرار می‌دهند. از آن­جا که اینترنت، شیوه ­های ارتباطی آینده انسان را دچار دگرگونی کرده­، نحوه استفاده از آن مشکلات عمده­ای را در بهداشت روانی جامعه فراهم آورده، به­گونه ­ای که استفاده از آن باعث بروز اضطراب و تنش می­ شود.

امروزه اینترنت نقش مهمی را در رفتار اطلاع­یابی افراد، خصوصاًً دانشجویان دارد. کاربرانی که اطلاعات را در اینترنت جست­وجو ‌می‌کنند، ممکن است همانند کاربرانی که فقط به جست­وجوی اطلاعات در کتابخانه می­پردازند، رفتار نکنند، چرا که تفاوتی در فعالیت­های فیزیکی این دو گروه از کاربران وجود دارد. کاربرانی که اطلاعات را در کتابخانه جست­وجو کرده، معمولاً از مکانی به مکانی دیگر حرکت ‌می‌کنند و می ­توانند رسانه اطلاعاتی را لمس کنند و ببینند، اما این مورد برای کاربران اینترنت وجود ندارد (خدیوی، ۱۳۸۳).

از زمانی که اینترنت، در اواسط دهه­ ١۹۹۰، به صورت جدی و بین ­المللی راه ­اندازی شد و گسترش یافت، نگرش افراد نسبت به اینترنت از جمله موضوعات مورد علاقه­ پژوهشگران و جامعه­ عمومی تلقی شده­است. سرعت خیره کننده پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، روش­های زندگی بشر را به طور شگفت­انگیزی تحت تأثیر قرار داده­است، به طوری که رواج گسترده استفاده از وب سایت­ها در مدارس و خانه­ها باعث شده که آموزش و یادگیری از طریق اینترنت به یک روش معمول فراگیر تبدیل شود. در همه محیط­ها، به خصوص محیط­های آموزشی، وجود کاربرانی که این فناوری را به کار گرفته، با اهمیت تلقی می­ شود. با توجه ‌به این که کتابداران و دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی به طور چشمگیری اینترنت و رایانه را مورد استفاده قرار داده، بررسی و تعیین نگرش نسبت به اینترنت و رابطه­ آن با سازه ­هایی مانند احساس خودکارآمدی، اضطراب اینترنت و تأثیر آن در مدت زمان و کیفیت استفاده از اینترنت در بین این قشر از کاربران ضروری به نظر می­رسد.

۱-۴- کاربرد نتایج پژوهش

با توجه ‌به این که استفاده از اینترنت به طور چشمگیری رو به افزایش است، نگرش افراد نسبت به اینترنت مورد توجه بسیاری است. کاربرد نتایج پژوهش می ­تواند به عنوان ابزاری کمکی در جهت آگاهی از میزان سنجش نگرش نسبت به اینترنت در دانشجویان رشته کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان، تصمیم ­گیری­های آینده و تشخیص نقاط قوت و ضعف، رفع موانع و تقویت آن­ها، انسجام رویه و جز این­ها باشد.

موارد زیر از کاربرد­های نتایج تحقیق ‌می‌باشد:

۱٫ بهره جویی از منابع آن برای توسعه سواد اطلاعاتی دانشجویان در دانشگاه ­های مورد مطالعه؛

۲٫ سازگاری دانشجویان دانشگاه ­های مورد مطالعه با مباحث فناوری اطلاعات؛

۳٫ رفع موانع و مشکلات موجود در برقراری ارتباط با رایانه و کاهش اضطراب دانشجویان؛

۴٫ تشخیص و آگاهی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان از مهارت و توانایی دانشجویان در ارتباط با رایانه و مسائل آن.

۱-۵- سؤال­های پژوهش

۱-۵-۱- میزان اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به اضطراب اینترنتی تا چه حد است؟

۱-۵-۲- میزان اثربخشی دوره کارشناسی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بر نگرش دانشجویان کتابداری و اطلاع­رسانی دانشگاه ­های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان نسبت به مفید بودن اینترنت تا چه حد است؟